Name: „Pokonywanie barier językowych” - Kosovo Youngsters (3/12)
Uploaded: 2019-06-07T19:05:00.000+02:00
Duration: 183 s
Description: Język jest główną przeszkodą dla pokojowego współistnienia Albańczyków i Serbów. Wyjątkiem jest Bojan Stamenkovic, który prowadzi instytut językowy, w którym naucza się serbskiego i albańskiego.

"Superare le barriere linguistiche"

Overcoming Language Barriers

"Sprachbarrieren überwinden"

"Superar las barreras del lenguaje"

"Renverser les barrières linguistiques"

„Pokonywanie barier językowych”

Język jest główną przeszkodą dla pokojowego współistnienia Albańczyków i Serbów. Wyjątkiem jest Bojan Stamenkovic, który prowadzi instytut językowy, w którym naucza się serbskiego i albańskiego.

program_content

Dwie największe grupy etniczne Kosowa to Albańczycy i Serbowie. Jednak młode pokolenie Albańczyków nie rozumie Serbów. A Serbowie nie rozumieją ich. Powodem jest język. Serbowie używają cyrylicy, a Albańczycy alfabetu łacińskiego. Tradycyjnie szkoły są podzielone. Państwo serbskie wspiera finansowo swoje szkoły, więc są one lepiej wyposażone. Szkoły albańskie to ruina.

20 lat po wojnie

Kosovo Youngsters

Kosovo Youngsters (3/12)

program_playNext

75% Kosowian ma mniej niż 35 lat. To wielki potencjał, który może aktywować tutejszą gospodarkę. Mimo to jedna na dwie młode osoby jest bezrobotna. Hana Qerimi założyła szkołę dla programistów. Według niej technologie informacyjne i komunikacyjne mają ogromny potencjał.

Kosovo Youngsters (1/12)

75% Kosowian ma mniej niż 35 lat. To wielki potencjał, który może aktywować tutejszą gospodarkę

"Programiści poszukiwani”

Albańczycy i Serbowie odwiedzający te same kawiarnie i korzystający z tych samych sklepów – to niecodzienny widok w Kosowie. Mała społeczność Kamenicy nie ucierpiała tak bardzo na skutek wojny i jest dziś wzorem pokojowego współistnienia.

Kosovo Youngsters (2/12)

Albańczycy i Serbowie odwiedzający te same kawiarnie i korzystający z tych samych sklepów – to niecodzienny widok w Kosowie. Mała społeczność Kamenicy nie ucierpiała tak bardzo na skutek wojny i jest dziś wzorem pokojowego współistnienia.

„Kamenica: model etnicznego współistnienia”

Kosowo to jedyny kraj na Bałkanach nieobjęty procesem liberalizacji reżimu wizowego. To jedyny naród pozbawiony prawa swobodnego podróżowania po zjednoczonej Europie. Zmiana przepisów z pewnością pomogłaby społeczeństwu Kosowa otworzyć się na świat i podnieść wymagania stawiane tutejszym instytucjom i ich przedstawicielom.

Kosovo Youngsters (4/12)

Kosowo to jedyny kraj na Bałkanach nieobjęty procesem liberalizacji reżimu wizowego. To jedyny naród pozbawiony prawa swobodnego podróżowania po zjednoczonej Europie. Zmiana przepisów z pewnością pomogłaby społeczeństwu Kosowa otworzyć się na świat i podnieść wymagania stawiane tutejszym instytucjom i ich przedstawicielom.

„To tylko mały punkt w historii”

Wiosną 1999 roku, gdy Albańczycy świętują bombardowanie NATO, Serbowie płaczą. W Prisztinie jedziemy na spotkanie Egzonem Mustafą. Młody aktor i muzyk gra w zespole rockowym szkoły Mitrovica, złożonej z członków różnych grup etnicznych.

Kosovo Youngsters (5/12)

Wiosną 1999 roku, gdy Albańczycy świętują bombardowanie NATO, Serbowie płaczą.

„Muzyka kontra stres”

Kosowskie miasto Mitrowica jest nadal podzielone. Na północy stosuje się serbskie dinary, a na głównych ulicach wiszą flagi serbskie i rosyjskie. Do dziś most jest chroniony przez żołnierzy KFOR, wielonarodowych sił wojskowych dowodzonych przez NATO.

Kosovo Youngsters (6/12)

„Chcę stąd wyjść”

W serbskiej części Mitrowicy spotykamy Marko Rakicia, szefa NGO zajmującego się kwestiami społecznymi. Pokaże nam swoją Mitrowicę i wyjaśni, czemu ta część Kosowa popadła w zapomnienie. W uliczkach i podwórzach nie ma flag Serbii i Rosji. Są też sprawy ważniejsze od segregowania śmieci. Mieszkańcy północy, w większości Serbowie, mają dwa paszporty, ale czują się opuszczeni przez oba państwa.

Kosovo Youngsters (7/12)

W serbskiej części Mitrowicy spotykamy Marko Rakicia, szefa NGO zajmującego się kwestiami społecznymi.

„Zapomniana mniejszość”

Kontrola na wejściu do koszar w Prizren. Stacjonują tu saperzy kosowskich sił bezpieczeństwa. Wita nas major Sada. Jego jednostka rozbraja stare miny. Po wojnie w Kosowie leżało ok. 4500 min lądowych. Dzięki jednostce majora zostało ich ok. 100. Uprzątnięto też ok. 90 000 niewybuchów pozostałych po Serbach i bombardowaniach NATO. 500 ludzi ucierpiało w niespodziewanych wybuchach. Zginęło 120 osób. Pokój, który mówi wiele.

Kosovo Youngsters (8/12)

Po wojnie w Kosowie leżało ok. 4500 min lądowych.

„Zamknij kopalnie: ratuj życie”

W Prizren, na południe od Kosowa, Fitore Gashi jest nauczycielką w przedszkolu, do którego uczęszczają zarówno Albańczycy, jak i Romowie. W społeczeństwie, w którym dominują uprzedzenia i dyskryminacja, rzadkością jest szkoła, gdzie rodzice powierzaliby swoje dzieci nauczycielom pochodzącym z innej grupy etnicznej.

Kosovo Youngsters (9/12)

W Prizren, na południe od Kosowa, Fitore Gashi jest nauczycielką w przedszkolu, do którego uczęszczają zarówno Albańczycy, jak i Romowie

"Symbol walki z dyskryminacją"

Uta Ibrahimi udowodniła, że determinacja nie zna granic. Jako pierwsza kosowska Albanka zdobyła Mount Everest! Teraz młoda kobieta szykuje się na kolejną wyprawę w Himalaje. Chce wejść od południa na Lhotse. 14 ośmiotysięczników w 7 lat. To cel, który chce osiągnąć z pomocą ekipy i sponsorów. Cały ten wysiłek i ryzyko po to, by pokazać, że wiele jest możliwe, gdy się w to wierzy. To jej przesłanie dla młodzieży z Kosowa.

Kosovo Youngsters (10/12)

Uta Ibrahimi udowodniła, że determinacja nie zna granic. Jako pierwsza kosowska Albanka zdobyła Mount Everest!

„Myśl bez ograniczeń”

Od 2014 roku prawie 100 000 młodych Kosowian opuściło swój kraj. Jednak Ilir Hasanaj, 33-letni reżyser, postanowił wrócić. Opuścił Kosowo w latach 90., a następnie wrócił, by stworzyć centrum kulturalne w Prisztinie. Jego najnowszy projekt to alternatywne kino w sercu miasta.

Kosovo Youngsters (11/12)

Od 2014 roku prawie 100 000 młodych Kosowian opuściło swój kraj. Jednak Ilir Hasanaj, 33-letni reżyser, postanowił wrócić. 

„Przestrzeń kultury i dyskusji”

Adelina Tershani ma 21 lat. Jest rzeczniczką ruchu feministycznego w Kosowie. W ostatnich grupa obrońców praw kobiet znacznie wzrosła po gwałcie na nieletniej we wsi Drenas. Młodą dziewczynę zgwałcił najpierw nauczyciel, a następnie przesłuchujący ją policjanci.

Kosovo Youngsters (12/12)

„Krzyk przeciwko patriarchatowi”

Kosovo Youngsters - 20 lat po wojnie

program_recommendations

Jeśli polski Trybunał Konstytucyjny w myśl polskiemu rządowi zdecyduje o wyższości prawa krajowego nad unijnym, z prawnego punktu widzenia będzie to swoisty "Polexit". Po "Lex-TVN" i problemie uchodźców na granicy z Białorusią, jest to kolejne działanie rządu budzące kontrowersje na linii Warszawa-Bruksela.

Polski rząd chciałby potwierdzić wyższość prawa krajowego nad prawem europejskim.

Czy Polsce grozi Polexit?

Przekop Mierzei Wiślanej ma umożliwić budowę kanału żeglugowego pozwalającego statkom na wypłynięcie na Bałtyk z portu w Elblągu bez konieczności przekraczania terytorium Rosji. Jednak kanał ma zostać zbudowany w środku rezerwatu przyrody.  Wyciętych zostało już ponad 10 000 drzew.

Przekop Mierzei Wiślanej ma umożliwić budowę kanału żeglugowego. Jednak kanał ma zostać zbudowany w środku rezerwatu przyrody...

Przekop Mierzei Wiślanej

Angela Merkel dla wielu stała się dominującą postacią Unii Europejskiej. Według jej krytyków niemiecka kanclerz żelazną ręką kieruje polityką gospodarczą i monetarną. Prawdą jest, że wielu Niemców jest odpowiedzialnych za instytucje europejskie, jednak Niemcy, podobnie jak wszystkie kraje Unii, mają tylko jeden głos w Radzie!

Przesąd nr.1

Angela Merkel dla wielu stała się dominującą postacią Unii Europejskiej. Według jej krytyków niemiecka kanclerz żelazną ręką kieruje polityką gospodarczą i monetarną.

Niemcy miażdżą Europę

25-letni Giovanni Cimarosti, podchodzi z okolic Wenecji, ale obecnie studiuje kinematografię w Łodzi. To legendarna szkoła, gdzie studiowali Wajda i Kieślowski. Żeby się do niej dostać, Giovanni przez ponad rok uczył się polskiego. We Włoszech nie ma szkoły na takim poziomie. Obecnie w Łódzkiej Szkole Filmowej studiuje około 60 cudzoziemców.

Migranci wewnętrzni UE

25-letni Giovanni Cimarosti, podchodzi z okolic Wenecji, ale obecnie studiuje kinematografię w Łodzi. 

Giovanni, Włoch w Polsce

Prawo europejskie ma pierwszeństwo przed prawem krajowym, jednak ta supremacja nie jest absolutna. Nie wszystkie decyzje są jednakowo obowiązkowe dla państw członkowskich i nie wszystkie obszary są dotknięte prawem europejskim.

Przesąd nr 5

Prawo europejskie ma pierwszeństwo przed prawem krajowym, jednak ta supremacja nie jest absolutna. 

Unia gardzi naszym prawem krajowym

Kwestia armii UE istniała od początku. Już w 1952 roku powstaje projekt europejskiej wspólnoty obronnej. Francja, chociaż inicjator projektu, odrzuca wspólnotę obronną. Europa 6 krajów na długo porzuci więc ideę wspólnej armii.

Klapy Europy

Europejska armia

Polecamy również

program_bonus

Bonuses and Extracts

program_external

Odkryj więcej

program_categoryMostViewed

W czerwcu 2019 roku prezydent Rosji Władimir Putin i prezydent Chin Xi Jinping spotkali się, by uczcić 70. Rocznicę nawiązania relacji dyplomatycznych. Obaj przywódcy dołożyli wszelkich starań, by ukazać całemu światu ich pełne porozumienie. Tych dwóch autokratów łączy także SOW (Szanghajska Organizacja Współpracy), międzyrządowe porozumienie w kwestii bezpieczeństwa i współpracy gospodarczej, stworzone przez Chiny, Rosję oraz inne kraje Azji i Eurazji. To właśnie tej tajemniczej organizacji przyjrzymy się w dzisiejszym odcinku.

Na rewersie mapy

W dzisiejszym odcinku przyjrzymy się SOW - Szanghajskiej Organizacji Współpracy - międzyrządowemy porozumieniu w kwestii bezpieczeństwa i współpracy gospodarczej, stworzonemu przez Chiny, Rosję oraz inne kraje Azji i Eurazji.

Chiny, Rosja i tajemnicza "SOW"

Koronawirus odsłonił to, czego kraj od dawna nie chciał widzieć: system opieki zdrowotnej w Rumunii sam jest ciężko chory wskutek kilkudziesięcioletnich zaniedbań. 10.000 nowych przypadków koronawirusa dziennie, śmiertelność między 70 a 90% - najwyższa w UE - Rumunia, już osłabiona przez swoją gospodarkę, zostaje dodatkowo osłabiona przez pandemię. Przestarzały sprzęt medyczny, niewiele leków, niewielu specjalistów: kraj walczy o zatrzymanie lekarzy, którzy wyjeżdżają, aby praktykować w innych częściach Europy.

ARTE Reportage

Koronawirus odsłonił to, czego kraj od dawna nie chciał widzieć: system opieki zdrowotnej w Rumunii sam jest ciężko chory wskutek kilkudziesięcioletnich zaniedbań. 

Rumunia: wybuch wirusa

Słynna amsterdamska dzielnica czerwonych latarni przyciąga tak wielu imprezowiczów, że miejscowi nie mogą już tego znieść. Rada Miejska rozważa przeniesienie prostytutek, aby przyciągnąć inny rodzaj turystyki do historycznego centrum.

Słynna amsterdamska dzielnica czerwonych latarni przyciąga tak wielu imprezowiczów, że miejscowi nie mogą już tego znieść.

Re: Turystyka imprezowa w Amsterdamie

W maju 2020 roku w Afganistanie miała miejsce straszna zbrodnia. Uzbrojeni mężczyźni włamali się do szpitala położniczego i zabili 25 osób: położne, ciężarne kobiety i noworodki. Tragedia wstrząsnęła społeczeństwem i podała w wątpliwość sens negocjacji pokojowych, które afgański rząd negocjuje z talibami.

W maju 2020 r. w Afganistanie uzbrojeni mężczyźni włamali się do szpitala położniczego i zabili 25 osób: położne, ciężarne kobiety i noworodki. 

Afganistan: wojna przeciwko noworodkom

Pandemia koronawirusa poskutkowała we Włoszech głęboką recesją. Kraj czuje się zapomniany przez resztę Unii. Tęskni za solidarnością. Na fali frustracji, ruch Italexitowy skupiony wokół Matteo Brandiego, domaga się wyjścia Włoch ze wspólnoty.

Pandemia i recesja nadszarpnęły UE

Pandemia koronawirusa poskutkowała we Włoszech głęboką recesją. Kraj czuje się zapomniany przez resztę Unii. 

Re: Sfrustrowane Włochy rozważają Italexit

Wszyscy.tkie znamy ból pleców. W pandemii wzmaga go dodatkowy czynnik: improwizowane domowe biuro. Home office i zdalna nauka stały się próbą obciążeniową. Rozmawiamy ze specjalistami.tkami, które mówią nam, jak poradzić sobie z bólem pleców.

Home office i zdalna nauka stały się próbą obciążeniową dla naszych pleców.

Ból pleców

Darío Aguirre pochodzi z Ekwadoru i od 15 lat mieszka w Niemczech. Trwała równowaga między starą a nową ojczyzną; między oczekiwaniami własnymi a innych. Niespodziewanie miasto Hamburg zaprasza swoich zagranicznych mieszkańców do neutralizacji. Pomysł, który Darío wita z radością i wdzięcznością, ale także z wątpliwościami. Czy jest gotowy, aby zostać Niemcem? Czy Niemcy są na to gotowe? Tym samym rozpoczyna nie tylko podróż przez niemiecką biurokrację, ale także proces pojednania z poczuciem tożsamości. Z dowcipem i poczuciem humoru dokument ten opowiada o trudnościach i wyzwaniach, z jakimi trzeba się zmierzyć, osiedlając się w obcym kraju.

Darío Aguirre pochodzi z Ekwadoru i od 15 lat mieszka w Niemczech. Niespodziewanie miasto Hamburg zaprasza swoich zagranicznych mieszkańców do neutralizacji. Jednak czy Dario jest gotowy, aby zostać Niemcem? Czy Niemcy są na to gotowe?

Jak zostałem Niemcem

W latach 1979-1989 ponad 60 tysięcy młodych rosyjskich żołnierzy wyjechało na wojnę do Afganistanu. Ponad jedna trzecia z nich nigdy nie wróciła, a 500 rozpłynęło się w powietrzu. Nikt nie wie, co się z nimi stało. W reportażu udajemy się do Rosji, by porozmawiać z tymi, którym dane było wrócić.

W latach 1979-1989 ponad 60 tysięcy rosyjskich żołnierzy wyjechało do Afganistanu. Jedna trzecia z nich nigdy nie wróciła.

Afganistan: zaginieni żołnierze Armii Czerwonej

Historycznie stosunki między Polską a Niemcami nie zawsze były łatwe. Co obecnie Polacy sądzą o polityce Angeli Merkel? Udaliśmy się na ulice Warszawy, by ich o to zapytać. 

Bye Bye Merkel

Co Polacy sądzą o polityce Angeli Merkel? 

Angela Merkel a Warszawa

Trzydzieści lat po upadku ZSRR Rosja Władimira Putina próbuje wzmocnić swoje wpływy poprzez obecność na Ukrainie, czy w Gruzji. W reportażu przyglądamy się, jak do tego celu wykorzystuje się retorykę o silnym państwie gotowym odbudować wokół siebie dawny sojusz, a także o zagrożonej ojczyźnie, której należy bronić za wszelką cenę.

Rosja stosuje retorykę o silnym państwie gotowym odbudować wokół siebie dawny sojusz.

Rosja: historia według Putina

Zabieramy Was w tournée po wulkanach świata. Zaczniemy nad niemieckim jeziorem Laach. Liczbę aktywnych wulkanów na Ziemi szacuje się na 1500. W XX wieku wybuchło 437 z nich, czyniąc szkody mieszkańcom.nkom Stanów Zjednoczonych, Rosji, Indonezji czy Japonii. Ale wulkany to nie tylko zagrożenie. Zarówno te na lądzie, jak pod wodą czynią wiele dobrego.

Zabieramy Was w tournée po wulkanach świata. Zaczniemy nad niemieckim jeziorem Laach. 

Świat wulkanów

Para francusko-niemiecka jest uważana za główną siłę napędową polityki europejskiej. Jaki wizerunek Angeli Merkel mają Francuzi, imigranci i turyści przebywający w Paryżu?

Bye bye Merkel

Jaki wizerunek Angeli Merkel mają Francuzi?

Angela Merkel a Paryż

Na opustoszałych ulicach Londynu cień przecina ściany. Blade, wychudłe widmo, przedziwna sylwetka krąży w gęstniejącym mroku. Co wieczór przeczesuje śmietniki w poszukiwaniu jedzenia. A przecież kiedyś była markizą, najbogatszą kobietą we Włoszech. Rządziła Europą niczym wszechmocna królowa.

Zapomniani

Przeczesuje londyńskie śmietniki w poszukiwaniu jedzenia. A przecież kiedyś była najbogatszą kobietą we Włoszech. 

Luisa Casati: markiza, która została kloszardką

Bispingen, mała miejscowość wśród Pustaci Lüneburskiej, to ostatnia deska ratunku dla psów zaliczanych do ras groźnych. Vanessa Bokr prowadzi tutaj schronisko dla trudnych psów. Zajmuje się przypadkami, które przez niewłaściwe wychowanie stały się agresywne i psami zakupionymi naprędce, które potem stały się obciążeniem dla właścicieli. Vanessa jest trenerką psów z wykształcenia i od 17 lat zajmuje się psami, z którymi nikt nie chce mieć do czynienia. Dwa lata temu założyła fundację "Hellhound" ("Pies z piekła rodem"), której celem jest nauczenie agresywnych psów życia wśród ludzi.

Reportaż ze schroniska dla trudnych psów, które Vanessa chce nauczyć życia wśród ludzi.

Re: Uwaga, zły(?) pies!

Na arenie międzynarodowej Angela Merkel jest uznawana za najpotężniejszego przywódcę politycznego na świecie. Jednak jak oceniają ją berlińczycy, których przez 16 lat „Mutti” była kanclerzem?

Jak Niemcy oceniają Angelę Merkel, która przez 16 lat była ich kanclerzem?

Angela Merkel a Berlin

„W aktorstwie najbardziej lubię właśnie to, że można wieść tak wiele różnych żyć. Nie przeżywa się życia jako jedna i ta sama osoba. Można mieć sto różnych wcieleń. Taką możliwością nie można wzgardzić”. Niezapomniana w filmach takich jak "Kobieta pod presją", "Gloria" czy "Strumienie Miłości", Gena Rowlands odcisnęła swoje piętno w amerykańskim kinie. Przedstawiamy Wam portret niezwykłej aktorki.

Niezależna w kinie i w życiu

Niezapomniana w filmach takich jak "Kobieta pod presją", "Gloria" czy "Strumienie Miłości", Gena Rowlands odcisnęła swoje piętno w amerykańskim kinie. Przedstawiamy Wam portret niezwykłej aktorki.

Gena Rowlands

Czwartego sierpnia 2020 r. w porcie w Bejrucie eksplodował zbiornik na zboże. Był to jeden z największych wybuchów w historii. Dziś port nadal wygląda jak pobojowisko. Nasza ekipa reporterska spotkała się z bliskimi ofiar, którzy dociekają sprawiedliwości. Władze Libanu obiecały błyskawiczne śledztwo, ale oficjalna wersja nikogo nie satysfakcjonuje. Istnieją podejrzenia, że w całej sprawie chodzi o międzynarodowy handel bronią.

Reportaż z portu w Bejrucie, gdzie rok temu eksplodował zbiornik na zboże. 

Liban: kto jest winien wybuchu w Bejrucie?

W czasie europejskiego kryzysu gospodarczego politykę kanclerz Niemiec wobec Grecji uznano za bardzo surową. Jak Angelę Merkel zapamiętają mieszkańcy Aten?

Jak Angelę Merkel zapamiętają mieszkańcy Aten?

Angela Merkel a Ateny

Wystarczyło 14 nowych przypadków koronawirusa zarejestrowanych na 1,3 mln mieszkańców, aby władze zdecydowały się na ponowne zamknięcie mieszkańców. W Chinach, między Pekinem a sąsiednią prowincją Hebei, ludzie zaczynają godzić się z Covid-19: poczucie déjà-vu towarzyszy wizji tego reportażu, który ilustruje powrót do ścisłej kontroli w kraju, od którego wszystko się zaczęło. Reportaż.

Wystarczyło 14 nowych przypadków koronawirusa zarejestrowanych na 1,3 mln mieszkańców, aby władze zdecydowały się na ponowne zamknięcie mieszkańców.