Name: „Zapomniana mniejszość” - Kosovo Youngsters (7/12)
Uploaded: 2019-06-14T17:35:00.000+02:00
Duration: 222 s

„Zapomniana mniejszość”

"Una minoría olvidada"

"Une minorité oubliée"

A Lost Minority

"Eine vergessene Minderheit"

"Una minoranza dimenticata"

W serbskiej części Mitrowicy spotykamy Marko Rakicia, szefa NGO zajmującego się kwestiami społecznymi. Pokaże nam swoją Mitrowicę i wyjaśni, czemu ta część Kosowa popadła w zapomnienie. W uliczkach i podwórzach nie ma flag Serbii i Rosji. Są też sprawy ważniejsze od segregowania śmieci. Mieszkańcy północy, w większości Serbowie, mają dwa paszporty, ale czują się opuszczeni przez oba państwa.

program_content

20 lat po wojnie

Kosovo Youngsters

Kosovo Youngsters (7/12)

W serbskiej części Mitrowicy spotykamy Marko Rakicia, szefa NGO zajmującego się kwestiami społecznymi.

program_playNext

75% Kosowian ma mniej niż 35 lat. To wielki potencjał, który może aktywować tutejszą gospodarkę. Mimo to jedna na dwie młode osoby jest bezrobotna. Hana Qerimi założyła szkołę dla programistów. Według niej technologie informacyjne i komunikacyjne mają ogromny potencjał.

Kosovo Youngsters (1/12)

75% Kosowian ma mniej niż 35 lat. To wielki potencjał, który może aktywować tutejszą gospodarkę

"Programiści poszukiwani”

Albańczycy i Serbowie odwiedzający te same kawiarnie i korzystający z tych samych sklepów – to niecodzienny widok w Kosowie. Mała społeczność Kamenicy nie ucierpiała tak bardzo na skutek wojny i jest dziś wzorem pokojowego współistnienia.

Kosovo Youngsters (2/12)

Albańczycy i Serbowie odwiedzający te same kawiarnie i korzystający z tych samych sklepów – to niecodzienny widok w Kosowie. Mała społeczność Kamenicy nie ucierpiała tak bardzo na skutek wojny i jest dziś wzorem pokojowego współistnienia.

„Kamenica: model etnicznego współistnienia”

Język jest główną przeszkodą dla pokojowego współistnienia Albańczyków i Serbów. Wyjątkiem jest Bojan Stamenkovic, który prowadzi instytut językowy, w którym naucza się serbskiego i albańskiego.

Kosovo Youngsters (3/12)

„Pokonywanie barier językowych”

Kosowo to jedyny kraj na Bałkanach nieobjęty procesem liberalizacji reżimu wizowego. To jedyny naród pozbawiony prawa swobodnego podróżowania po zjednoczonej Europie. Zmiana przepisów z pewnością pomogłaby społeczeństwu Kosowa otworzyć się na świat i podnieść wymagania stawiane tutejszym instytucjom i ich przedstawicielom.

Kosovo Youngsters (4/12)

Kosowo to jedyny kraj na Bałkanach nieobjęty procesem liberalizacji reżimu wizowego. To jedyny naród pozbawiony prawa swobodnego podróżowania po zjednoczonej Europie. Zmiana przepisów z pewnością pomogłaby społeczeństwu Kosowa otworzyć się na świat i podnieść wymagania stawiane tutejszym instytucjom i ich przedstawicielom.

„To tylko mały punkt w historii”

Wiosną 1999 roku, gdy Albańczycy świętują bombardowanie NATO, Serbowie płaczą. W Prisztinie jedziemy na spotkanie Egzonem Mustafą. Młody aktor i muzyk gra w zespole rockowym szkoły Mitrovica, złożonej z członków różnych grup etnicznych.

Kosovo Youngsters (5/12)

Wiosną 1999 roku, gdy Albańczycy świętują bombardowanie NATO, Serbowie płaczą.

„Muzyka kontra stres”

Kosowskie miasto Mitrowica jest nadal podzielone. Na północy stosuje się serbskie dinary, a na głównych ulicach wiszą flagi serbskie i rosyjskie. Do dziś most jest chroniony przez żołnierzy KFOR, wielonarodowych sił wojskowych dowodzonych przez NATO.

Kosovo Youngsters (6/12)

„Chcę stąd wyjść”

Kontrola na wejściu do koszar w Prizren. Stacjonują tu saperzy kosowskich sił bezpieczeństwa. Wita nas major Sada. Jego jednostka rozbraja stare miny. Po wojnie w Kosowie leżało ok. 4500 min lądowych. Dzięki jednostce majora zostało ich ok. 100. Uprzątnięto też ok. 90 000 niewybuchów pozostałych po Serbach i bombardowaniach NATO. 500 ludzi ucierpiało w niespodziewanych wybuchach. Zginęło 120 osób. Pokój, który mówi wiele.

Kosovo Youngsters (8/12)

Po wojnie w Kosowie leżało ok. 4500 min lądowych.

„Zamknij kopalnie: ratuj życie”

W Prizren, na południe od Kosowa, Fitore Gashi jest nauczycielką w przedszkolu, do którego uczęszczają zarówno Albańczycy, jak i Romowie. W społeczeństwie, w którym dominują uprzedzenia i dyskryminacja, rzadkością jest szkoła, gdzie rodzice powierzaliby swoje dzieci nauczycielom pochodzącym z innej grupy etnicznej.

Kosovo Youngsters (9/12)

W Prizren, na południe od Kosowa, Fitore Gashi jest nauczycielką w przedszkolu, do którego uczęszczają zarówno Albańczycy, jak i Romowie

"Symbol walki z dyskryminacją"

Uta Ibrahimi udowodniła, że determinacja nie zna granic. Jako pierwsza kosowska Albanka zdobyła Mount Everest! Teraz młoda kobieta szykuje się na kolejną wyprawę w Himalaje. Chce wejść od południa na Lhotse. 14 ośmiotysięczników w 7 lat. To cel, który chce osiągnąć z pomocą ekipy i sponsorów. Cały ten wysiłek i ryzyko po to, by pokazać, że wiele jest możliwe, gdy się w to wierzy. To jej przesłanie dla młodzieży z Kosowa.

Kosovo Youngsters (10/12)

Uta Ibrahimi udowodniła, że determinacja nie zna granic. Jako pierwsza kosowska Albanka zdobyła Mount Everest!

„Myśl bez ograniczeń”

Od 2014 roku prawie 100 000 młodych Kosowian opuściło swój kraj. Jednak Ilir Hasanaj, 33-letni reżyser, postanowił wrócić. Opuścił Kosowo w latach 90., a następnie wrócił, by stworzyć centrum kulturalne w Prisztinie. Jego najnowszy projekt to alternatywne kino w sercu miasta.

Kosovo Youngsters (11/12)

Od 2014 roku prawie 100 000 młodych Kosowian opuściło swój kraj. Jednak Ilir Hasanaj, 33-letni reżyser, postanowił wrócić. 

„Przestrzeń kultury i dyskusji”

Adelina Tershani ma 21 lat. Jest rzeczniczką ruchu feministycznego w Kosowie. W ostatnich grupa obrońców praw kobiet znacznie wzrosła po gwałcie na nieletniej we wsi Drenas. Młodą dziewczynę zgwałcił najpierw nauczyciel, a następnie przesłuchujący ją policjanci.

Kosovo Youngsters (12/12)

„Krzyk przeciwko patriarchatowi”

Kosovo Youngsters - 20 lat po wojnie

program_recommendations

Miniona niedziela była dniem, w którym dziesiątki tysięcy Polaków i Polek w całym kraju ponownie wyszły na ulice. Manifestowali przeciwko kwestionowaniu prawa UE przez Trybunał Konstytucyjny, którego skład został mianowany przez rząd. Decyzja ta toruje drogę do polexitu, mimo że 80% Polaków i Polek czuje się związanych z Europą. Reportaż z Placu Zamkowego.

Dziesiątki tysięcy Polaków i Polek manifestowały przeciwko kwestionowaniu prawa UE przez Trybunał Konstytucyjny.

Polacy i Polki nie chcą polexitu

Bashra i jej rodzina uciekli z pogrążonej w wojnie Syrii. Przez Stambuł i Mińsk trafili do obozowiska migrantów na polsko-białoruskiej granicy. Białoruscy żołnierze wielokrotnie zmuszali ich do przejścia granicy z Polską, a polska Straż Graniczna ciągle ich odsyłała. „Po 20 dniach i 13 próbach wejścia do Polski straciłam wszystkie siły” – mówi Bashra. Reportaż z miejsca, gdzie ludzi traktuje się gorzej niż przedmioty.

Bashra i jej rodzina uciekli z pogrążonej w wojnie Syrii. Na polskiej granicy spotkały ich pushbacki.

Dramat migrantów na polsko-białoruskiej granicy

Jeśli polski Trybunał Konstytucyjny w myśl polskiemu rządowi zdecyduje o wyższości prawa krajowego nad unijnym, z prawnego punktu widzenia będzie to swoisty "Polexit". Po "Lex-TVN" i problemie uchodźców na granicy z Białorusią, jest to kolejne działanie rządu budzące kontrowersje na linii Warszawa-Bruksela.

Polski rząd chciałby potwierdzić wyższość prawa krajowego nad prawem europejskim.

Czy Polsce grozi Polexit?

Przekop Mierzei Wiślanej ma umożliwić budowę kanału żeglugowego pozwalającego statkom na wypłynięcie na Bałtyk z portu w Elblągu bez konieczności przekraczania terytorium Rosji. Jednak kanał ma zostać zbudowany w środku rezerwatu przyrody.  Wyciętych zostało już ponad 10 000 drzew.

Przekop Mierzei Wiślanej ma umożliwić budowę kanału żeglugowego. Jednak kanał ma zostać zbudowany w środku rezerwatu przyrody...

Przekop Mierzei Wiślanej

Angela Merkel dla wielu stała się dominującą postacią Unii Europejskiej. Według jej krytyków niemiecka kanclerz żelazną ręką kieruje polityką gospodarczą i monetarną. Prawdą jest, że wielu Niemców jest odpowiedzialnych za instytucje europejskie, jednak Niemcy, podobnie jak wszystkie kraje Unii, mają tylko jeden głos w Radzie!

Przesąd nr.1

Angela Merkel dla wielu stała się dominującą postacią Unii Europejskiej. Według jej krytyków niemiecka kanclerz żelazną ręką kieruje polityką gospodarczą i monetarną.

Niemcy miażdżą Europę

25-letni Giovanni Cimarosti, podchodzi z okolic Wenecji, ale obecnie studiuje kinematografię w Łodzi. To legendarna szkoła, gdzie studiowali Wajda i Kieślowski. Żeby się do niej dostać, Giovanni przez ponad rok uczył się polskiego. We Włoszech nie ma szkoły na takim poziomie. Obecnie w Łódzkiej Szkole Filmowej studiuje około 60 cudzoziemców.

Migranci wewnętrzni UE

25-letni Giovanni Cimarosti, podchodzi z okolic Wenecji, ale obecnie studiuje kinematografię w Łodzi. 

Giovanni, Włoch w Polsce

Od 2015 roku setki tysięcy imigrantów przybyło do Unii Europejskiej z Afryki Subsaharyjskiej, Syrii i Afganistanu. Pomimo kontroli i relokacji osób ubiegających się o azyl, wiele głosów krytykuje brak wspólnej polityki UE w tym zakresie.

Europa została najechana przez imigrantów

Polecamy również

program_bonus

Bonuses and Extracts

program_external

Odkryj więcej

program_categoryMostViewed

W Indiach pracownice rolne stawiane są pod presją usunięcia macicy, aby mogły pracować bez przerwy. Długo była to jedna z najlepiej chronionych tajemnic wsi w Indiach. Podczas gdy wskaźnik histerektomii (zabieg chirurgicznego usunięcia macicy) na Zachodzie wynosi 2/1000, w Indiach osiąga 17/1000, do 350/1000 w stanie Maharasztra na zachodzie kraju, w tzw „Pasie Cukrowym”. Przez ostatnie 10 lat 14 000 zbieraczek trzciny poddało się histerektomii. Reportaż.

ARTE Reportage

W Indiach pracownice rolne stawiane są pod presją usunięcia macicy, aby mogły pracować bez przerwy. Długo była to jedna z najlepiej chronionych tajemnic wsi w Indiach. 

Indie: wioski bez macicy

Pandemia koronawirusa poskutkowała we Włoszech głęboką recesją. Kraj czuje się zapomniany przez resztę Unii. Tęskni za solidarnością. Na fali frustracji, ruch Italexitowy skupiony wokół Matteo Brandiego, domaga się wyjścia Włoch ze wspólnoty.

Pandemia i recesja nadszarpnęły UE

Pandemia koronawirusa poskutkowała we Włoszech głęboką recesją. Kraj czuje się zapomniany przez resztę Unii. 

Re: Sfrustrowane Włochy rozważają Italexit

Nie wolno im się żenić i mieć dzieci. Bez dokumentów nie mogą nawet wsiąść do pociągu. Skazani na nieżycie: taki jest los osób urodzonych „potajemnie” w Chinach z naruszeniem prawa jednego dziecka obowiązującego od 1979 r. – pod reżimem Deng Xiaopinga – do 2013 r.

"Skazani na nieżycie": taki jest los osób urodzonych w Chinach z naruszeniem prawa jednego dziecka.

Chiny: bez prawa do życia

Sznurowanie butów sprawia trudność 13-letniemu Reece'owi. U niego i młodszego Jordana zdiagnozowano alkoholowy zespół płodowy. Ich matka piła podczas ciąży. W reportażu przyglądamy się codziennym trudnościom tych dwóch braci i ich rodziców adopcyjnych.

U Reece'a i Jordana zdiagnozowano alkoholowy zespół płodowy. Ich matka piła podczas ciąży. 

Re: Alkoholizm a ciąża

Słynna amsterdamska dzielnica czerwonych latarni przyciąga tak wielu imprezowiczów, że miejscowi nie mogą już tego znieść. Rada Miejska rozważa przeniesienie prostytutek, aby przyciągnąć inny rodzaj turystyki do historycznego centrum.

Słynna amsterdamska dzielnica czerwonych latarni przyciąga tak wielu imprezowiczów, że miejscowi nie mogą już tego znieść.

Re: Turystyka imprezowa w Amsterdamie

W latach 1979-1989 ponad 60 tysięcy młodych rosyjskich żołnierzy wyjechało na wojnę do Afganistanu. Ponad jedna trzecia z nich nigdy nie wróciła, a 500 rozpłynęło się w powietrzu. Nikt nie wie, co się z nimi stało. W reportażu udajemy się do Rosji, by porozmawiać z tymi, którym dane było wrócić.

W latach 1979-1989 ponad 60 tysięcy rosyjskich żołnierzy wyjechało do Afganistanu. Jedna trzecia z nich nigdy nie wróciła.

Afganistan: zaginieni żołnierze Armii Czerwonej

Dyrygent Raphaël Pichon i reżyser Cyril Teste połączyli siły przy inscenizacji opery Fidelio Beethovena na deskach Opéra Comique.

Jedyna opera skomponowana przez Beethovena pod kierownictwem dyrygenta Raphaëla Pichona.

„Fidelio” Beethovena w Opéra Comique

W maju 2020 roku w Afganistanie miała miejsce straszna zbrodnia. Uzbrojeni mężczyźni włamali się do szpitala położniczego i zabili 25 osób: położne, ciężarne kobiety i noworodki. Tragedia wstrząsnęła społeczeństwem i podała w wątpliwość sens negocjacji pokojowych, które afgański rząd negocjuje z talibami.

W maju 2020 r. w Afganistanie uzbrojeni mężczyźni włamali się do szpitala położniczego i zabili 25 osób: położne, ciężarne kobiety i noworodki. 

Afganistan: wojna przeciwko noworodkom

Koronawirus odsłonił to, czego kraj od dawna nie chciał widzieć: system opieki zdrowotnej w Rumunii sam jest ciężko chory wskutek kilkudziesięcioletnich zaniedbań. 10.000 nowych przypadków koronawirusa dziennie, śmiertelność między 70 a 90% - najwyższa w UE - Rumunia, już osłabiona przez swoją gospodarkę, zostaje dodatkowo osłabiona przez pandemię. Przestarzały sprzęt medyczny, niewiele leków, niewielu specjalistów: kraj walczy o zatrzymanie lekarzy, którzy wyjeżdżają, aby praktykować w innych częściach Europy.

Koronawirus odsłonił to, czego kraj od dawna nie chciał widzieć: system opieki zdrowotnej w Rumunii sam jest ciężko chory wskutek kilkudziesięcioletnich zaniedbań. 

Rumunia: wybuch wirusa

Reportaż z Libanu, gdzie od wielu miesięcy brakuje paliwa. Przed stacjami benzynowymi ustawiają się gigantyczne kolejki. By napełnić bak, trzeba czasem czekać 12 godzin. A to nie wszystko. Paliwo jest w Libanie drakońsko drogie. Po drastycznym zmniejszeniu dopłat do paliwa, jego ceny poszybowały w górę o 70%.

Po drastycznym zmniejszeniu dopłat do paliwa, jego ceny poszybowały w górę o 70%.

Liban: wojny paliwowe

Jakie tajemnice kryją w sobie lodowce? Co oznaczają one dla przyszłości życia na Ziemi? By to sprawdzić nasza ekipa reporterska udała się do lodowcowej jaskini Stubai w Austrii. Towarzyszyła tam naukowcom i naukowczyniom, którzy badają lodowce.

Xenius

Co tajemnice zaklęte w lodowcach oznaczają dla przyszłości życia na Ziemi? 

Lodowce – co ujawnia wieczna zmarzlina?

Traktat Trianon, ratyfikowany w Wersalu 4 czerwca 1920 r., przygotował grunt pod demontaż cesarstwa austro-węgierskiego po I wojnie światowej. Traktat pokojowy, którego wielu Węgrów do dziś nie może zaakceptować. I który nawet 100 lat po podpisaniu prowadzi do napięć w środku Europy. Premier Viktor Orbán obciąża odpowiedzialnością za Trianon Zachód. Latem 2020 roku w Budapeszcie premier Węgier Viktor Orbán zainaugurował pomnik, na którym wygrawerowane są nazwy 12 500 miejscowości należących do terytorium Węgier, zanim mocarstwa europejskie nie „przedefiniowały” jego granic. Co traktat w Trianon oznacza dziś dla Europy? Jak wybuchowe mogą być jego skutki? Dokument ilustruje historię narodowej traumy, która stała się narzędziem propagandowym w rękach rządzącej partii Fidesz.

Co traktat w Trianon oznacza dziś dla Europy? Jak wybuchowe mogą być jego skutki? 

Traktat w Trianon - Węgierska trauma

Żadne słowa nie wyrażą uczuć tak, jak dotyk. Dotyk może łagodzić ból, wzmacniać układ odpornościowy, a nawet przedłużać życie. Nauka długo lekceważyła jego znaczenie dla człowieka, ale teraz przygląda mu się uważniej. Dotyk jest nam niemal tak niezbędny, jak powietrze czy jedzenie. Potrafi nas uspokoić, sprawić, że czujemy się lepiej, niwelować stres. Bodźce dotykowe w dramatyczny i pozytywny sposób zmieniają biochemię naszego mózgu. Ludzie to zwierzęta stadne. Poprzez dotyk uczymy się i czujemy, że jesteśmy częścią społeczności, budujemy ją razem z innymi.Jednak co się dzieje, gdy przez sytuację taką jak np. wybuch pandemii, jesteśmy zmuszeni trzymać się z daleka od innych? Czy istnieje związek między stresem a potrzebą fizycznego kontaktu z drugim człowiekiem? Ten dokument bada społeczną funkcję dotyku, wychodząc od refleksji na temat układu receptorów i włókien nerwowych obecnych w naszym ciele.

Czy istnieje związek między stresem a potrzebą fizycznego kontaktu z drugim człowiekiem? 

Moc ludzkiego dotyku

Czwartego sierpnia 2020 r. w porcie w Bejrucie eksplodował zbiornik na zboże. Był to jeden z największych wybuchów w historii. Dziś port nadal wygląda jak pobojowisko. Nasza ekipa reporterska spotkała się z bliskimi ofiar, którzy dociekają sprawiedliwości. Władze Libanu obiecały błyskawiczne śledztwo, ale oficjalna wersja nikogo nie satysfakcjonuje. Istnieją podejrzenia, że w całej sprawie chodzi o międzynarodowy handel bronią.

Reportaż z portu w Bejrucie, gdzie rok temu eksplodował zbiornik na zboże. 

Liban: kto jest winien wybuchu w Bejrucie?

Przez Wielką Brytanię przetacza się fala protestów klimatycznych. Ich częścią jest BirthStrike - grupa osób, które uznały, że obecnie jest zbyt niebezpiecznie, by mieć dzieci, bądź, że chcą mieć tylko jedno dziecko, by zmniejszyć swój ślad węglowy. Aktywistka Blythe Pepino uważa, że decyzja o nieposiadaniu dzieci może doprowadzić do radykalnych zmian politycznych. Według niektórych naukowców kontrola urodzeń znacznie zmniejszyłaby produkcję węgla na naszej planecie.

Przez Wielką Brytanię przetacza się fala protestów klimatycznych. Ich częścią jest BirthStrike - grupa osób, które uznały, że obecnie jest zbyt niebezpiecznie, by mieć dzieci

Birthstrike: Nie mieć dzieci by ratować planetę?

Co roku wyrzucamy do śmieci miliony ton żywności. Dzieje się to w domach, ale też w magazynach i supermarketach. Wielkie sklepy wyrzucają np. warzywa i owoce, które nieestetycznie wyglądają. Jak marnować mniej? Mamy dla Was konkretne wskazówki.

Jak marnować mniej? Mamy dla Was konkretne wskazówki.

Jak unikać marnowania żywności?

Gordona Matthew Thomasa Sumnera, aka Stinga, z pewnością nikomu nie trzeba przedstawiać. Historyczny lider formacji Police wziął udział w gali otwarcia Festiwalu Reeperbahn w Hamburgu, prezentując singiel ze swojego kolejnego albumu ("The Bridge"): Rushing Water.

Reeperbahn Festival 2021

Na Reeperbahn Festival Sting zaprezentuje „Rushing Water”, utwór ze swojego nadchodzącego albumu „The Bridge”.

Sting: "Rushing Water"

Na opustoszałych ulicach Londynu cień przecina ściany. Blade, wychudłe widmo, przedziwna sylwetka krąży w gęstniejącym mroku. Co wieczór przeczesuje śmietniki w poszukiwaniu jedzenia. A przecież kiedyś była markizą, najbogatszą kobietą we Włoszech. Rządziła Europą niczym wszechmocna królowa.

Zapomniani

Przeczesuje londyńskie śmietniki w poszukiwaniu jedzenia. A przecież kiedyś była najbogatszą kobietą we Włoszech. 