Name: „Kamenica: model etnicznego współistnienia” - Kosovo Youngsters (2/12)
Uploaded: 2019-06-07T19:00:00.000+02:00
Duration: 224 s
Description: Albańczycy i Serbowie odwiedzający te same kawiarnie i korzystający z tych samych sklepów – to niecodzienny widok w Kosowie. Mała społeczność Kamenicy nie ucierpiała tak bardzo na skutek wojny i jest dziś wzorem pokojowego współistnienia.

"Kamenica: un modello di convivenza etnica"

"Koexistenz aller Ethnien"

"La coexistence de toutes les ethnies"

„Kamenica: model etnicznego współistnienia”

"Una convivencia de todos los grupos étnicos".

A Co-Existence of All Ethnic Groups

Albańczycy i Serbowie odwiedzający te same kawiarnie i korzystający z tych samych sklepów – to niecodzienny widok w Kosowie. Mała społeczność Kamenicy nie ucierpiała tak bardzo na skutek wojny i jest dziś wzorem pokojowego współistnienia.

program_content

Kamenica na wschodzie Kosowa to gmina z dużą ilością pól i malejącą populacją. Nieliczni pracujący zatrudnieni są w urzędzie gminy albo w kawiarniach. Jednak pod jednym względem Kamenica wyprzedza inne gminy: to wzór współżycia różnych grup etnicznych. Żyją tu Albańczycy, ale 16 proc. ludności to Romowie, Serbowie i Gorani.

20 lat po wojnie

Kosovo Youngsters

Kosovo Youngsters (2/12)

Albańczycy i Serbowie odwiedzający te same kawiarnie i korzystający z tych samych sklepów – to niecodzienny widok w Kosowie. Mała społeczność Kamenicy nie ucierpiała tak bardzo na skutek wojny i jest dziś wzorem pokojowego współistnienia.

program_playNext

75% Kosowian ma mniej niż 35 lat. To wielki potencjał, który może aktywować tutejszą gospodarkę. Mimo to jedna na dwie młode osoby jest bezrobotna. Hana Qerimi założyła szkołę dla programistów. Według niej technologie informacyjne i komunikacyjne mają ogromny potencjał.

Kosovo Youngsters (1/12)

75% Kosowian ma mniej niż 35 lat. To wielki potencjał, który może aktywować tutejszą gospodarkę

"Programiści poszukiwani”

Język jest główną przeszkodą dla pokojowego współistnienia Albańczyków i Serbów. Wyjątkiem jest Bojan Stamenkovic, który prowadzi instytut językowy, w którym naucza się serbskiego i albańskiego.

Kosovo Youngsters (3/12)

„Pokonywanie barier językowych”

Kosowo to jedyny kraj na Bałkanach nieobjęty procesem liberalizacji reżimu wizowego. To jedyny naród pozbawiony prawa swobodnego podróżowania po zjednoczonej Europie. Zmiana przepisów z pewnością pomogłaby społeczeństwu Kosowa otworzyć się na świat i podnieść wymagania stawiane tutejszym instytucjom i ich przedstawicielom.

Kosovo Youngsters (4/12)

Kosowo to jedyny kraj na Bałkanach nieobjęty procesem liberalizacji reżimu wizowego. To jedyny naród pozbawiony prawa swobodnego podróżowania po zjednoczonej Europie. Zmiana przepisów z pewnością pomogłaby społeczeństwu Kosowa otworzyć się na świat i podnieść wymagania stawiane tutejszym instytucjom i ich przedstawicielom.

„To tylko mały punkt w historii”

Wiosną 1999 roku, gdy Albańczycy świętują bombardowanie NATO, Serbowie płaczą. W Prisztinie jedziemy na spotkanie Egzonem Mustafą. Młody aktor i muzyk gra w zespole rockowym szkoły Mitrovica, złożonej z członków różnych grup etnicznych.

Kosovo Youngsters (5/12)

Wiosną 1999 roku, gdy Albańczycy świętują bombardowanie NATO, Serbowie płaczą.

„Muzyka kontra stres”

Kosowskie miasto Mitrowica jest nadal podzielone. Na północy stosuje się serbskie dinary, a na głównych ulicach wiszą flagi serbskie i rosyjskie. Do dziś most jest chroniony przez żołnierzy KFOR, wielonarodowych sił wojskowych dowodzonych przez NATO.

Kosovo Youngsters (6/12)

„Chcę stąd wyjść”

W serbskiej części Mitrowicy spotykamy Marko Rakicia, szefa NGO zajmującego się kwestiami społecznymi. Pokaże nam swoją Mitrowicę i wyjaśni, czemu ta część Kosowa popadła w zapomnienie. W uliczkach i podwórzach nie ma flag Serbii i Rosji. Są też sprawy ważniejsze od segregowania śmieci. Mieszkańcy północy, w większości Serbowie, mają dwa paszporty, ale czują się opuszczeni przez oba państwa.

Kosovo Youngsters (7/12)

W serbskiej części Mitrowicy spotykamy Marko Rakicia, szefa NGO zajmującego się kwestiami społecznymi.

„Zapomniana mniejszość”

Kontrola na wejściu do koszar w Prizren. Stacjonują tu saperzy kosowskich sił bezpieczeństwa. Wita nas major Sada. Jego jednostka rozbraja stare miny. Po wojnie w Kosowie leżało ok. 4500 min lądowych. Dzięki jednostce majora zostało ich ok. 100. Uprzątnięto też ok. 90 000 niewybuchów pozostałych po Serbach i bombardowaniach NATO. 500 ludzi ucierpiało w niespodziewanych wybuchach. Zginęło 120 osób. Pokój, który mówi wiele.

Kosovo Youngsters (8/12)

Po wojnie w Kosowie leżało ok. 4500 min lądowych.

„Zamknij kopalnie: ratuj życie”

W Prizren, na południe od Kosowa, Fitore Gashi jest nauczycielką w przedszkolu, do którego uczęszczają zarówno Albańczycy, jak i Romowie. W społeczeństwie, w którym dominują uprzedzenia i dyskryminacja, rzadkością jest szkoła, gdzie rodzice powierzaliby swoje dzieci nauczycielom pochodzącym z innej grupy etnicznej.

Kosovo Youngsters (9/12)

W Prizren, na południe od Kosowa, Fitore Gashi jest nauczycielką w przedszkolu, do którego uczęszczają zarówno Albańczycy, jak i Romowie

"Symbol walki z dyskryminacją"

Uta Ibrahimi udowodniła, że determinacja nie zna granic. Jako pierwsza kosowska Albanka zdobyła Mount Everest! Teraz młoda kobieta szykuje się na kolejną wyprawę w Himalaje. Chce wejść od południa na Lhotse. 14 ośmiotysięczników w 7 lat. To cel, który chce osiągnąć z pomocą ekipy i sponsorów. Cały ten wysiłek i ryzyko po to, by pokazać, że wiele jest możliwe, gdy się w to wierzy. To jej przesłanie dla młodzieży z Kosowa.

Kosovo Youngsters (10/12)

Uta Ibrahimi udowodniła, że determinacja nie zna granic. Jako pierwsza kosowska Albanka zdobyła Mount Everest!

„Myśl bez ograniczeń”

Od 2014 roku prawie 100 000 młodych Kosowian opuściło swój kraj. Jednak Ilir Hasanaj, 33-letni reżyser, postanowił wrócić. Opuścił Kosowo w latach 90., a następnie wrócił, by stworzyć centrum kulturalne w Prisztinie. Jego najnowszy projekt to alternatywne kino w sercu miasta.

Kosovo Youngsters (11/12)

Od 2014 roku prawie 100 000 młodych Kosowian opuściło swój kraj. Jednak Ilir Hasanaj, 33-letni reżyser, postanowił wrócić. 

„Przestrzeń kultury i dyskusji”

Adelina Tershani ma 21 lat. Jest rzeczniczką ruchu feministycznego w Kosowie. W ostatnich grupa obrońców praw kobiet znacznie wzrosła po gwałcie na nieletniej we wsi Drenas. Młodą dziewczynę zgwałcił najpierw nauczyciel, a następnie przesłuchujący ją policjanci.

Kosovo Youngsters (12/12)

„Krzyk przeciwko patriarchatowi”

Kosovo Youngsters - 20 lat po wojnie

program_recommendations

Sytuacja na granicy polsko-białoruskiej wciąż się pogarsza: we wrześniu 2021 r. prawie 9 tys. osób próbowało dostać się do kraju, dwukrotnie więcej niż w sierpniu. Teren przygraniczny jest niedostępny dla stowarzyszeń czy mediów, o czym nasza dziennikarka Ulrike Däßler przekonała się na własnej skórze podczas kręcenia tego reportażu: wraz z kamerzystą została zatrzymana przez policję na 24h, gdy przez przypadek wjechała na teren objęty stanem wyjątkowym.

Bashra i jej rodzina uciekli z pogrążonej w wojnie Syrii. Na polskiej granicy spotkały ich pushbacki.

Dramat migrantów na polsko-białoruskiej granicy

Jeśli polski Trybunał Konstytucyjny w myśl polskiemu rządowi zdecyduje o wyższości prawa krajowego nad unijnym, z prawnego punktu widzenia będzie to swoisty "Polexit". Po "Lex-TVN" i problemie uchodźców na granicy z Białorusią, jest to kolejne działanie rządu budzące kontrowersje na linii Warszawa-Bruksela.

Polski rząd chciałby potwierdzić wyższość prawa krajowego nad prawem europejskim.

Czy Polsce grozi Polexit?

Europa, Europa, Europa. I w tym cały problem. Wielka Brytania i Europa miewały lepsze okresy...

Klapy Europy

Wielka Brytania

Miniona niedziela była dniem, w którym dziesiątki tysięcy Polaków i Polek w całym kraju ponownie wyszły na ulice. Manifestowali przeciwko kwestionowaniu prawa UE przez Trybunał Konstytucyjny, którego skład został mianowany przez rząd. Decyzja ta toruje drogę do polexitu, mimo że 80% Polaków i Polek czuje się związanych z Europą. Reportaż z Placu Zamkowego.

Dziesiątki tysięcy Polaków i Polek manifestowały przeciwko kwestionowaniu prawa UE przez Trybunał Konstytucyjny.

Polacy i Polki nie chcą polexitu

Przekop Mierzei Wiślanej ma umożliwić budowę kanału żeglugowego pozwalającego statkom na wypłynięcie na Bałtyk z portu w Elblągu bez konieczności przekraczania terytorium Rosji. Jednak kanał ma zostać zbudowany w środku rezerwatu przyrody.  Wyciętych zostało już ponad 10 000 drzew.

Przekop Mierzei Wiślanej ma umożliwić budowę kanału żeglugowego. Jednak kanał ma zostać zbudowany w środku rezerwatu przyrody...

Przekop Mierzei Wiślanej

Europa od zawsze stykała się z problem imigracji. W latach 90. była Eldoradem dla Albańczyków przybywających do Włoch. Jednak obecny kryzys ma niespotykaną dotąd skalę.

Kryzys migracyjny

Polecamy również

program_bonus

Bonuses and Extracts

program_external

Odkryj więcej

program_categoryMostViewed

Z okazji swojego 50-lecia francuska stacja radiowa FIP zaprosiła brytyjskiego artystę Stinga na prywatny koncert w Panteonie w Paryżu. Nigdy wcześniej muzyka pop nie zagrała w słynnej Hall of Fame.

50-lecie radia FIP

Gwiazda popu wśród narodowych bohaterów

Sting w Panteonie

Koronawirus odsłonił to, czego kraj od dawna nie chciał widzieć: system opieki zdrowotnej w Rumunii sam jest ciężko chory wskutek kilkudziesięcioletnich zaniedbań. 10.000 nowych przypadków koronawirusa dziennie, śmiertelność między 70 a 90% - najwyższa w UE - Rumunia, już osłabiona przez swoją gospodarkę, zostaje dodatkowo osłabiona przez pandemię. Przestarzały sprzęt medyczny, niewiele leków, niewielu specjalistów: kraj walczy o zatrzymanie lekarzy, którzy wyjeżdżają, aby praktykować w innych częściach Europy.

ARTE Reportage

Koronawirus odsłonił to, czego kraj od dawna nie chciał widzieć: system opieki zdrowotnej w Rumunii sam jest ciężko chory wskutek kilkudziesięcioletnich zaniedbań. 

Rumunia: wybuch wirusa

W maju 2020 roku w Afganistanie miała miejsce straszna zbrodnia. Uzbrojeni mężczyźni włamali się do szpitala położniczego i zabili 25 osób: położne, ciężarne kobiety i noworodki. Tragedia wstrząsnęła społeczeństwem i podała w wątpliwość sens negocjacji pokojowych, które afgański rząd negocjuje z talibami.

W maju 2020 r. w Afganistanie uzbrojeni mężczyźni włamali się do szpitala położniczego i zabili 25 osób: położne, ciężarne kobiety i noworodki. 

Afganistan: wojna przeciwko noworodkom

Czterdzieści lat temu AIDS zdziesiątkowało całe pokolenie. Dziś nadal zbiera krwawe żniwo, ale o chorobie i leczeniu wiemy już wiele więcej. Dokument jest kroniką zbiorowej walki z chorobą, zbliżeniem na piętno społeczne związane z AIDS oraz przestrogą przed milczeniem i zapomnieniem.

Czterdzieści lat temu AIDS zdziesiątkowało całe pokolenie. Dziś nadal zbiera krwawe żniwo.

40 lat AIDS

Europa oszalała na punkcie kannabidiolu, w skrócie CBD. Jest wszędzie i pod każdą postacią: herbatki, oleju, sprayu, czy kremu. Ta substancja z konopi rzekomo łagodzi stany zapalne, jest dobroczynna dla skóry i relaksuje zestresowane osoby bez odurzania. Czy mają rację ci, którzy wróżą CBD świetlaną przyszłość, nazywając ją kofeiną XXI wieku?

Re: Czy CBD nam służy?

Juliusz ma 91 lat i jest królem włóczęgów. Co roku wraz z nadejściem wiosny przenosi się z mieszkania w mieście do własnoręcznie zbudowanej chaty nad brzegiem Jeziora Solińskiego. Tam może wreszcie żyć samowystarczalnie i w zgodzie z naturą, co według niego jest sekretem długowieczności.

Juliusz ma 91 lat i jest królem włóczęgów. Żyje w zgodzie z naturą nad brzegiem Jeziora Solińskiego.  

Karpaty: polscy wagabundzi

8 maja 2016 roku w Nowym Jorku rzeźba „Him”, przedstawiająca młodego klęczącego chłopca o twarzy Hitlera, została sprzedana na aukcji za 13,3 mln euro. Praca była podpisana przez Cattelana, ale czy to on jest twórca dzieła? W rzeczywistości artysta z Mediolanu był autorem jedynie dziesięciu linijek wysłanych faksem do rzeźbiarza Daniela Drueta, tego samego, który stworzył słynną rzeźbę papieża Jana Pawła II przygniecionego meteorytem. Chcąc potępić system sztuki współczesnej, w którym artysta ogranicza się do zaproponowania koncepcji i podpisania skończonej pracy, Druet stworzył pomnik poświęcony Cattelanowi: nazywa się go „Kukułka”.

Gimnastyka

8 maja 2016 roku w Nowym Jorku rzeźba „Him”, przedstawiająca młodego klęczącego chłopca o twarzy Hitlera, została sprzedana na aukcji za 13,3 mln euro. Praca była podpisana przez Cattelana, ale czy to on jest twórcą dzieła?

Kto stworzył Hitlera?

Muzea etnograficzne chciały być ratunkiem dla kultur świata. Odwiedzający je mieli podróżować do zagrożonych „ludów pierwotnych” Afryki i Oceanii. Wielu europejskich artystów.tek udało się na kolonizowane lądy, by dokumentować życie „tubylców”. W dokumencie analizujemy ich spojrzenie na obce kultury – spojrzenie na wskroś „białe”.

Czym jest „białe” spojrzenie na obce kultury?

Ekspresjonizm i kolonializm

Trudno nie czuć sympatii dla kolczastych jeży gramolących się w jesiennych liściach. Jednak nie wszyscy wiedzą, że zwierzęta te mają coraz trudniejsze życie. Mnożą się zagrożenia, a ich przestrzeń życiowa się zmniejsza. W reportażu wybraliśmy się do włoskiego miasteczka Novello, gdzie weterynarz Massimo Vacchetta zmienił swój dom w klinikę dla jeży.

360° Geo

Reportaż z włoskiego Novello, gdzie pewien weterynarz zmienił swój dom w klinikę dla jeży.

Włochy: Schronisko dla jeży

Pandemia koronawirusa poskutkowała we Włoszech głęboką recesją. Kraj czuje się zapomniany przez resztę Unii. Tęskni za solidarnością. Na fali frustracji, ruch Italexitowy skupiony wokół Matteo Brandiego, domaga się wyjścia Włoch ze wspólnoty.

Pandemia i recesja nadszarpnęły UE

Pandemia koronawirusa poskutkowała we Włoszech głęboką recesją. Kraj czuje się zapomniany przez resztę Unii. 

Re: Sfrustrowane Włochy rozważają Italexit

W Indiach pracownice rolne stawiane są pod presją usunięcia macicy, aby mogły pracować bez przerwy. Długo była to jedna z najlepiej chronionych tajemnic wsi w Indiach. Podczas gdy wskaźnik histerektomii (zabieg chirurgicznego usunięcia macicy) na Zachodzie wynosi 2/1000, w Indiach osiąga 17/1000, do 350/1000 w stanie Maharasztra na zachodzie kraju, w tzw „Pasie Cukrowym”. Przez ostatnie 10 lat 14 000 zbieraczek trzciny poddało się histerektomii. Reportaż.

W Indiach pracownice rolne stawiane są pod presją usunięcia macicy, aby mogły pracować bez przerwy. Długo była to jedna z najlepiej chronionych tajemnic wsi w Indiach. 

Indie: wioski bez macicy

Po wielkiej powodzi w listopadzie 2019 roku w Wenecji wciąż trwa stan wyjątkowy. Zimowe powodzie należą tu do codzienności. Jednak tym razem powódź zaskoczyła Wenecjan. Zniszczeniu uległy domy i sklepy, ale także cenne dzieła sztuki i kultury. Wenecja nie posiada dobrze rozwiniętych systemów ochrony przeciwpowodziowej, a zmiany klimatu prognozują kolejne powodzie. Czy Wenecja stoi na skraju przepaści?

Czy miasto da się jeszcze uratować?

Re: Wenecja tonie

Gordona Matthew Thomasa Sumnera, aka Stinga, z pewnością nikomu nie trzeba przedstawiać. Historyczny lider formacji Police wziął udział w gali otwarcia Festiwalu Reeperbahn w Hamburgu, prezentując singiel ze swojego kolejnego albumu ("The Bridge"): Rushing Water.

Reeperbahn Festival 2021

Na Reeperbahn Festival Sting zaprezentuje „Rushing Water”, utwór ze swojego nadchodzącego albumu „The Bridge”.

Sting: "Rushing Water"

Tajską wysepkę Koh Panyi zamieszkuje ok. 300 potomków morskich nomadów, którzy osiedli tu przed dwoma wiekami. Tutejsi młodzi piłkarze ćwiczą w nietypowym miejscu. Ich boisko unosi się na wodzie. W dokumencie przyglądamy się tej konstrukcji z pontonów i od ludzi z nią związanych poznajemy historię pływającego stadionu, który przed laty przyniósł wyspie sławę.

GEO Reportage

Młodzi piłkarze z Koh Panyi ćwiczą w nietypowym miejscu. 

Tajlandia: pływający stadion

Historycznie stosunki między Polską a Niemcami nie zawsze były łatwe. Co obecnie Polacy sądzą o polityce Angeli Merkel? Udaliśmy się na ulice Warszawy, by ich o to zapytać. 

Bye Bye Merkel

Co Polacy sądzą o polityce Angeli Merkel? 

Angela Merkel a Warszawa

Cypr jest dziś schronieniem dla par z Bliskiego Wschodu, którym nie wolno się pobrać. To tu mogą wziąć ślub cywilny, niedozwolony w ich ojczyźnie. Każdego roku ok. 10 000 osób różnych wyznań i w różnym wieku pobiera się tu zgodnie z prawem UE. W ich krajach, oddalonych 200 km od wybrzeży Cypru, ślubu udzielić może tylko ksiądz, imam lub rabin.

Małżeństwo wbrew religijnym tabu: Cypr jest ostatnią nadzieją dla „zakazanych par” na Bliskim Wschodzie.

Cypr: wyspa zakazanych małżeństw

Według Europejskiego Lobby Kobiet, w 2017 roku kobiety były 27 razy częściej niż mężczyźni narażone na nękanie w sieci i w mediach społecznościowych. Cyberprzemoc wobec kobiet nie jest nagromadzeniem odosobnionych aktów, ale plagą systemu: rozszerzeniem systematycznej przemocy, której kobiety doświadczały i doświadczają codziennie i od zawsze. Internet tylko zaostrzył zakorzeniony od dawna problem.

Mizoginia w internecie

Cyberprzemoc wobec kobiet nie jest nagromadzeniem odosobnionych aktów, ale plagą systemu: rozszerzeniem systematycznej przemocy, której kobiety doświadczały i doświadczają codziennie i od zawsze.

#Szmata

Na arenie międzynarodowej Angela Merkel jest uznawana za najpotężniejszego przywódcę politycznego na świecie. Jednak jak oceniają ją berlińczycy, których przez 16 lat „Mutti” była kanclerzem?

Jak Niemcy oceniają Angelę Merkel, która przez 16 lat była ich kanclerzem?

Angela Merkel a Berlin

Najlepszy z najlepszych - niemal 50 lat po śmierci Bruce Lee nadal pozostaje najważniejszą postacią sztuk walki. Często kopiowany, dalej niezrównany. Ma oddanych fanów na całym świecie, nawet gdy Quentin Tarantino pozwala sobie w swoim filmie zakwestionować moc małego smoka. Zajmijmy się więc tym tematem tabu z dzieciństwa: czy Bruce Lee naprawdę dobrze walczył?

To pytanie graniczy z bluźnierstwem: czy Bruce Lee rzeczywiście dobrze walczył?

Czy Bruce Lee naprawdę umiał walczyć?

Co to był za koncert! Wokalistka Mysie i jej zespół otulili publiczność Gaîté Lyrique swoją ciepłą, lecz także buntowniczą muzyką. Jeśli myślicie, że te dwie rzeczy się wykluczają, posłuchajcie koniecznie!

Festival ARTE Concert 2021

Wokalistka Mysie i jej zespół otulają swoją ciepłą, lecz także buntowniczą muzyką.

Kosovo Youngsters (2/12)

Kosovo Youngsters - 20 lat po wojnie

"Programiści poszukiwani”

„Pokonywanie barier językowych”

„To tylko mały punkt w historii”

„Muzyka kontra stres”

„Chcę stąd wyjść”

„Zapomniana mniejszość”

„Zamknij kopalnie: ratuj życie”

„Kamenica: model etnicznego współistnienia”Kosovo Youngsters (2/12)

Polecamy również

"Programiści poszukiwani”

„Muzyka kontra stres”

„Przestrzeń kultury i dyskusji”

Dramat migrantów na polsko-białoruskiej granicy

Czy Polsce grozi Polexit?

Wielka Brytania

Polacy i Polki nie chcą polexitu

Przekop Mierzei Wiślanej

Najpopularniejsze wideo

Sting w Panteonie

Rumunia: wybuch wirusa

Afganistan: wojna przeciwko noworodkom

40 lat AIDS

Re: Czy CBD nam służy?

Karpaty: polscy wagabundzi

Kto stworzył Hitlera?

Ekspresjonizm i kolonializm