La libre circulation

Free Movement

Swobodny przepływ w Europie

Die Grundfreiheiten

La libera circolazione in Europa

La libre circulación

Cztery swobody przepływu - ludzi, towarów, usług i kapitału - są jednym z filarów, na których opiera się Unia Europejska. W całej swojej historii Unia przełamała przeszkody, które ją ograniczały dzięki podpisaniu traktatu z Schengen w 1990 roku.

program_content

Topy i klapy Unii Europejskiej

<p>Cztery swobody przepływu - ludzi, towarów, usług i kapitału - są jednym z filarów, na których opiera się Unia Europejska. W całej swojej historii Unia przełamała przeszkody, które ją ograniczały dzięki podpisaniu traktatu z Schengen w 1990 roku.</p>

Topy Europy

Cztery swobody przepływu - ludzi, towarów, usług i kapitału - są jednym z filarów, na których opiera się Unia Europejska. 

program_playNext

Europa, Europa, Europa. I w tym cały problem. Wielka Brytania i Europa miewały lepsze okresy...

Klapy Europy

Wielka Brytania

Europa od zawsze stykała się z problem imigracji. W latach 90. była Eldoradem dla Albańczyków przybywających do Włoch. Jednak obecny kryzys ma niespotykaną dotąd skalę.

Kryzys migracyjny

Problemem UE jest od zawsze jej wizerunek, a raczej wizerunek Komisji i jej siedziby. Dzisiaj opinia publiczna zbyt często kojarzy UE z globalizacją, z surowością, brakiem przejrzystości czy technokracją. Ten wizerunek przylgnął do Komisji już 60 lat temu.

Problemem UE jest od zawsze jej wizerunek, a raczej wizerunek Komisji i jej siedziby.

Technokracja i Komisja

W latach 70. Europa chwaliła się zniesieniem podatku, taksy i opłat celnych, ale jeśli chodzi o sprawy podatkowe, EU nie wymyśliła niczego przełomowego.

Harmonizacja podatkowa

Od wspólnoty sześciu państw do unii 28 - pokój jest hasłem przewodnim Europy. Nawet gdy na europejskim terytorium dochodziło do konfliktów, Unia potrafiła pozostać obszarem pokojowym. Porozumienie pomiędzy Francją a Niemcami jest jednym z podstawowych warunków tego pokoju. Współpraca ta trwa od lat: De Gaulle-Adenauer, Mitterrand-Kohl, Macron-Merkel... Zwieńczeniem współpracy europejskich państw była Pokojowa Nagroda Nobla przyznana Unii Europejskiej w 2012 roku.

Od wspólnoty sześciu państw do unii 28 - pokój jest hasłem przewodnim Europy. Nawet gdy na europejskim terytorium dochodziło do konfliktów, Unia potrafiła pozostać obszarem pokojowym. 

Pokój i pakt francusko-niemiecki

Według Eurobarometru jest to najbardziej emblematyczne osiągnięcie UE. Euro istnieje od prawie 20 lat, w sumie 19 krajów staje się częścią strefy walutowej. Niemniej jednak waluta jest nadal kontrowersyjna, w szczególności ze względu na okoliczności jej wprowadzenia i trudne warunki paktu stabilności.

Euro

Program Erasmus jest niewątpliwie flagowym projektem europejskim. Od momentu powstania w połowie lat osiemdziesiątych wzięło w nim udział prawie cztery miliony studentów! Dziś program ten przekracza granice UE. Program dostępny jest dla studentów, nauczycieli oraz praktykantów. Obecnie trwa debata nad rozszerzeniem, programu na dziedzinę kultury. Erasmus stał się swoistym znakiem towarowym UE. Pomaga on również wzmocnić ideę „zjednoczonej Europy”: według Komisji Europejskiej co czwarty uczestnik programu poznał swoją drugą połówkę podczas erasmusowej wymiany!

Program Erasmus jest niewątpliwie flagowym projektem europejskim. Od momentu powstania w połowie lat osiemdziesiątych wzięło w nim udział prawie cztery miliony studentów!

Erasmus

Program MEDIA został stworzony przez UE w latach osiemdziesiątych, aby wesprzeć europejską produkcję filmową i jej różnorodność kulturową zagrożoną przez supermocarstwo Hollywood. Sukces potwierdzają liczby: program, przez ostatnie dwadzieścia lat wpłynął na rynek audiowizualny i cyfrowy i pozwala sektorowi prywatnemu zainwestować 6 euro na każde euro wydane przez Unię Europejską.

Program MEDIA został stworzony przez UE w latach osiemdziesiątych, aby wesprzeć europejską produkcję filmową i jej różnorodność kulturową zagrożoną przez supermocarstwo Hollywood.

Media

program_recommendations

Jest to prawdopodobnie największa operacja wojskowa w Europie od czasów zimnej wojny. Mimo protestów, 24 lutego 2022 roku Rosja przypuściła atak na Ukrainę. Prezydent USA Joe Biden stanowczo potępił rosyjską interwencję wojskową. Pozostaje pytanie, jakie interesy w konflikcie ukraińskim reprezentują Rosja i USA? Kto na tym korzysta, a komu może to zaszkodzić? Odpowiedzi udzielają dwaj politolodzy.

Jakie interesy reprezentują Rosja i USA w konflikcie ukraińskim?

Wojna w Ukrainie: USA vs. Rosja, o co toczy się gra?

Miniona niedziela była dniem, w którym dziesiątki tysięcy Polaków i Polek w całym kraju ponownie wyszły na ulice. Manifestowali przeciwko kwestionowaniu prawa UE przez Trybunał Konstytucyjny, którego skład został mianowany przez rząd. Decyzja ta toruje drogę do polexitu, mimo że 80% Polaków i Polek czuje się związanych z Europą. Reportaż z Placu Zamkowego.

Dziesiątki tysięcy Polaków i Polek manifestowały przeciwko kwestionowaniu prawa UE przez Trybunał Konstytucyjny.

Polacy i Polki nie chcą polexitu

Jeśli polski Trybunał Konstytucyjny w myśl polskiemu rządowi zdecyduje o wyższości prawa krajowego nad unijnym, z prawnego punktu widzenia będzie to swoisty "Polexit". Po "Lex-TVN" i problemie uchodźców na granicy z Białorusią, jest to kolejne działanie rządu budzące kontrowersje na linii Warszawa-Bruksela.

Polski rząd chciałby potwierdzić wyższość prawa krajowego nad prawem europejskim.

Czy Polsce grozi Polexit?

Przekop Mierzei Wiślanej ma umożliwić budowę kanału żeglugowego pozwalającego statkom na wypłynięcie na Bałtyk z portu w Elblągu bez konieczności przekraczania terytorium Rosji. Jednak kanał ma zostać zbudowany w środku rezerwatu przyrody.  Wyciętych zostało już ponad 10 000 drzew.

Przekop Mierzei Wiślanej ma umożliwić budowę kanału żeglugowego. Jednak kanał ma zostać zbudowany w środku rezerwatu przyrody...

Przekop Mierzei Wiślanej

Pochodzą z Afryki i z Azji. W Ukrainie studiowali i pracowali, czasem od wielu lat. Po wybuchu wojny tak, jak inni stali się uchodźcami wojennymi – rzucili się do ucieczki, by ratować swoje życie i dostać się do bezpiecznych miejsc. Jednak na granicy spotkała ich dyskryminacja. 

W reportażu udajemy się na przejście graniczne w Medyce na granicy polsko-ukraińskiej. Spotykamy się tam z niebiałymi uchodźcami z Ukrainy. Oprócz traumy wojny i ucieczki, doświadczyli oni także dyskryminacji. Opowiadają nam swoje historie, które świadczą o tym, że rasizm w Europie nie zniknął i nadal musimy mu przeciwdziałać.

Podwójnie poszkodowani

Spotykamy się tam z niebiałymi uchodźcami z Ukrainy. Oprócz traumy wojny i ucieczki, doświadczyli oni także dyskryminacji.

Ukraińscy uchodźcy z Afryki i Azji

25-letni Giovanni Cimarosti, podchodzi z okolic Wenecji, ale obecnie studiuje kinematografię w Łodzi. To legendarna szkoła, gdzie studiowali Wajda i Kieślowski. Żeby się do niej dostać, Giovanni przez ponad rok uczył się polskiego. We Włoszech nie ma szkoły na takim poziomie. Obecnie w Łódzkiej Szkole Filmowej studiuje około 60 cudzoziemców.

Migranci wewnętrzni UE

25-letni Giovanni Cimarosti, podchodzi z okolic Wenecji, ale obecnie studiuje kinematografię w Łodzi. 

Giovanni, Włoch w Polsce

Polecamy również

program_bonus

Bonuses and Extracts

program_external

Odkryj więcej

program_categoryMostViewed

Czy wiedzieliście, że średniowiecze leży tylko kilka kilometrów od wybrzeża Normandii? Ustrój panujący na wyspie Sark to feudalna monarchia dziedziczna pod władzą seniora. Nie ma tu samochodów, drzwi domów nie zamyka się na klucz, a towary rolnicze wystawiane są wraz z ceną i skarbonką.

Sark: feudalna nibylandia

Czy wiedzieliście, że średniowiecze leży tylko kilka kilometrów od wybrzeża Normandii?

Crazy borders

Juliusz ma 91 lat i jest królem włóczęgów. Co roku wraz z nadejściem wiosny przenosi się z mieszkania w mieście do własnoręcznie zbudowanej chaty nad brzegiem Jeziora Solińskiego. Tam może wreszcie żyć samowystarczalnie i w zgodzie z naturą, co według niego jest sekretem długowieczności.

Juliusz ma 91 lat i jest królem włóczęgów. Żyje w zgodzie z naturą nad brzegiem Jeziora Solińskiego.  

Karpaty: polscy wagabundzi

Alexis Fleming stworzyła w Szkocji hospicjum dla ponad setki zwierząt: kóz, owiec, świń, czy kurczaków. Zapewnia piękną jesień życia tym, których nikt już nie chce. Czterdziestolatka sama jest nieuleczalnie chora. W towarzystwie zwierząt znalazła jednak miejsce pełne życia, w którym śmierć nie jest tematem tabu.

Alexis Fleming stworzyła w Szkocji hospicjum dla ponad setki zwierząt: kóz, owiec, świń, czy kurczaków. 

Szkocja: Przystań dla zwierząt

Reportaż z Lwowa. Jeszcze kilka dni temu ci mężczyźni byli robotnikami, sprzedawcami, profesorami. Dziś przygotowują się do wojny. Rozmawiamy z nimi pod jednym z biur poborowych. Czy się boją? Czy są przygotowani do walki? A co o ich zaangażowaniu myśli rodzina? Poznajemy także oddolne formy zaangażowania w walkę z wojną i firmy, które przyłączyły się do obywateli, by bronić Ukrainy.

Ukraina: Obywatelski Opór

W Ukrainie obrona kraju odmienia się przez wszystkie przypadki. To nie tylko wojsko, ale też zaangazowanie obywateli.lek.

ARTE Reportage

Według Europejskiego Lobby Kobiet, w 2017 roku kobiety były 27 razy częściej niż mężczyźni narażone na nękanie w sieci i w mediach społecznościowych. Cyberprzemoc wobec kobiet nie jest nagromadzeniem odosobnionych aktów, ale plagą systemu: rozszerzeniem systematycznej przemocy, której kobiety doświadczały i doświadczają codziennie i od zawsze. Internet tylko zaostrzył zakorzeniony od dawna problem.

Mizoginia w internecie

Cyberprzemoc wobec kobiet nie jest nagromadzeniem odosobnionych aktów, ale plagą systemu: rozszerzeniem systematycznej przemocy, której kobiety doświadczały i doświadczają codziennie i od zawsze.

#Szmata

Majdan, Plac Niepodległości, miejsce zebrań. To tutaj w 2004 roku rozpoczęła się pierwsza demokratyczna rewolucja po zakończeniu zimnej wojny i upadku Związku Radzieckiego. Zimą 2013/14 Ukraińcy zepchnęli stąd skorumpowany rząd, walcząc o zbliżenie z Unią Europejską. Wszystko zaczęło się tutaj i tu wszystko może się skończyć. Młodej demokratycznej historii Ukrainy grozi zmiażdżeniem pod gąsienicami rosyjskich czołgów. Jednak duch Majdanu, ta milcząca siła, napędzająca wszystkich bojowników Kijowa.

Ukraina: Kroniki Majdanu

Inwazja Rosji zagraża marzeniom wielu Ukraińców o prawach człowieka, wolności i demokracji.

Żyzna Kachetia to pradawny spichlerz Gruzji. Szesnaście lat temu osiadł tu Francuz Jean-Jacques Jacob. Z wykształcenia filozof, w Kachetii zafascynował się dawnymi odmianami pszenicy i tradycją wypiekania chleba. Owocem tej fascynacji jest jego piekarnia w Tbilisi. 

Gruzja: Filozofia pieczenia chleba

Jak francuski filozof zakochał się w chlebie?

Rzemieślnicy dobrego chleba

Kicz, czy niezrozumiały geniusz? Włoskie disco lat 80. to historia światowego sukcesu, który wyrósł pod ogniem ostrzejszej niż kiedykolwiek krytyki, przyzwyczajonej przez poprzednie dekady do autorskiej i politycznie zaangażowanej muzyki. "Wszystko, co trzeba, to dwie nuty, syntezator i gotowe": tak kiedyś ludzie odtwarzali to, co 40 lat później niektórzy uznaliby za sprytny modus operandi wynalazku ikony nagrywania.  Jak Sabrina Salerno czy duet Righeira podbili branżę i parkiety takimi hitami jak "Boys" czy "Let's go to the beach"? Odpowiedź w tym dokumencie.

Brzmienie lat 80.

Ścieżka dźwiękowa do lat 80-tych: tandeta czy innowacja? Eksperci, świadkowie i muzycy przyglądają się złotej erze Italo Disco.

Italo Disco

W odniesieniu do inwazji na Ukrainę ludności rosyjskiej nie wolno używać słowa „wojna”. Oficjalnie, jest to „specjalna operacja wojskowa”. Władze instruują obywateli, by pozostali wierni swojemu przywódcy i armii, której znakiem rozpoznawczym jest niesławne "Z". Jednak pomimo nacisków władzy, wśród Rosjan pojawiają się głosy sprzeciwu: artystów, którzy odmawiają emigracji, demokratów i zwykłych ludzi, którzy czują się niesprawiedliwie ukarani zachodnimi sankcjami i uwięzieni w totalitarnym systemie. Z drugiej strony wciąż jest też wielu zwolenników propagandy państwowej i Kościoła prawosławnego, wrogo nastawionych do Zachodu. Reportaż.

Rosja, podzielony kraj

Wielu Rosjan wierzy w propagandę Putina, jednak nie wszyscy mu ufają.

Jak można zgubić 80 km2 terytorium? Tak właśnie stało się z wyspą Bermeja w Meksyku. W konsekwencji kraj stracił potężne źródło ropy naftowej, którym chętnie zajęły się Stany Zjednoczone. 

Bermeja: wyspa, która gdzieś się zapodziała

[Wersja z lektorem] W Sankt-Petersburgu grupa złożona z około 8 tysięcy anonimowych wolontariuszy pomaga ukraińskim uchodźcom, którzy po wybuchu wojny znaleźli się w Rosji. Ci Ukraińcy i Ukrainki w większości przybyli do kraju agresora wbrew swojej woli korytarzami humanitarnymi z Donbasu. Pomoc okazana im przez Rosjan i Rosjanki jest dowodem międzyludzkiej dobroci, która jest odporna na konflikty polityczne.

Rosja: pomoc dla Ukrainy

[Wersja z lektorem] W Sankt-Petersburgu grupa ok. 8 tysięcy anonimowych wolontariuszy pomaga ukraińskim uchodźcom.

Miasto podzielone między dwa kraje i linia graniczna przebiegająca pod stopami na chodniku. Baarle leży w Belgii, ale też w Holandii. I to jeszcze nie koniec historii: w jej dalszej części dowiecie się o przemycie krów i sztucznych ogni, musztardzie i makabrycznym trupie.

Baarle: krowy i fajerwerki

Baarle leży w Belgii, ale też w Holandii. Ale jak to się ma do przemytu krów i sztucznych ogni?

Jack White stał się legendą dzięki zespołom, w których śpiewał: The White Stripes i The Raconteurs. Każdy zna „Seven Nation Army” - utwór, który nadaje smaku meczom piłkarskim. W paryskiej Olympii Jack White występuje jednak solo. Jak smakuje sauté? Sprawdźcie sami. 

Koncert w paryskiej Olympii

Jack White stał się legendą dzięki zespołom, w których śpiewał: The White Stripes i The Raconteurs. Jak smakuje sauté?

Jack White

Tramadol jest lekiem przeciwbólowym oficjalnie zaliczanym do „słabych” opioidów. Niektórzy używaja go rekreacyjnie, by przezwyciężyć zmęczenie i zwiększyć wydajność. Jednak wraz z upływem czasu coraz trudniej wyrwać się z tramadolowych szponów. Togo, podobnie jak wiele innych krajów afrykańskich, mierzy się z rosnącym uzależnieniem od leku.

Togo: w szponach Tramadolu

Tramadol jest lekiem przeciwbólowym oficjalnie zaliczanym do „słabych” opioidów. Togo mierzy się z rosnącym uzależnieniem od Tramadolu.

Wojna w Ukrainie jeszcze bardziej unaoczniła strategiczny charakter Azji Środkowej. To zróżnicowany i niezrozumiany region, którego kraje rozwijają się w zmiennym tempie i kierują różnymi ambicjami. Jest jednak jedno silne pragnienie, które je łączy: zniknąć z radaru Moskwy.

Azja Centralna: wielkie skrzyżowanie świata

Kraje Azji środkowej łączy jedno pragnienie: zniknąć z radaru Moskwy.

Na Rewersie Mapy

Pomimo zakazu wprowadzonego w 2020 roku, ekstrawagancki nawyk oswajania i trzymania w domu dzikich zwierząt ma się w Rosji dobrze. Dla niektórych jest to przypływ adrenaliny, dla innych znak statusu społecznego i... źródło dochodów. Często zdarza się, że egzotyczne koty biorą udział w sesjach zdjęciowych z celebrytami. Kierownik jedynego w Rosji schroniska dla dzikich zwierząt ostrzega przed ryzykiem związanym z tą kosztowną rozrywką.

Dzikie zwierzątka domowe są w Rosji popularne. Gdy dorastają, szybko wchodzą właścicielom na głowę. Szef jedynego w Rosji schroniska dla dzikich zwierząt bije na alarm.

Rosja: dzikie zwierzęta domowe

Od 1979 roku setki tysięcy Irańczyków opuściło ojczyznę. Jedni dobrowolnie, inni pod przymusem. Wielu z nich trafiło do Los Angeles. W Mieście Aniołów mieszka ich obecnie 500 000. To największa irańska wspólnota za granicą. Żyją głównie w Beverly Hillls i Westwood, tak zwanym "Teherangeles". Te dzielnice to dowód ich sukcesu. Średnie zarobki imigranta z Iranu są 30% wyższe od średniej krajowej.

USA: Los Angeles, druga stolica Iranu

Od 1979 roku setki tysięcy Irańczyków opuściło ojczyznę. Jedni dobrowolnie, inni pod przymusem. Wielu z nich trafiło do Los Angeles. W Mieście Aniołów mieszka ich obecnie 500 000. To największa irańska wspólnota za granicą.

Katowice. Miasto, z polsko-niemiecką historią i dziedzictwem socjalizmu, jak żadne inne symbolizuje postindustrialne zmiany. Jednak dziś ważna jest tu kultura, nie węgiel. Industrialna przestrzeń, która została po fabrykach, stała się miejscem realizacji nowych projektów artystycznych. Dziś porozmawiamy o nich z fotografem Bartkiem Barczykiem, malarką Martyną Czech i pianistką Anną Górecką.

Katowice. Miasto, z polsko-niemiecką historią i dziedzictwem socjalizmu, jak żadne inne symbolizuje postindustrialne zmiany. Jednak dziś ważna jest tu kultura, nie węgiel. 

Metropolis: Katowice

Alicja Rokicka jest wegańską influencerką. To w Polsce dość nietypowy zawód. Prowadzi znany i wielokrotniewyróżniany blog kulinarny Wegan Nerd (https://www.wegannerd.com/). Od sześciu lat Alicja jeździ po całej Polsce: ze spotkania autorskiego na targi, z talk-show na kurs gotowania. Właśnie w Polsce, której narodowa kuchnia jest wyjątkowo bogata w potrawy mięsne, liczba wegan gwałtownie rośnie.

W Polsce, kraju o głównie mięsnej kuchni, liczba wegan szybko rośnie. Jedną z nich jest 34-letnia Alicja Rokicka, która od dziesięciu lat jest weganką i prowadzi nagradzany wegański blog kulinarny.

Topy Europy

Topy i klapy Unii Europejskiej

Wielka Brytania

Wielka Brytania

Klapy Europy

Kryzys migracyjny

Kryzys migracyjny

Klapy Europy

Technokracja i Komisja

Technokracja i Komisja

Klapy Europy

Harmonizacja podatkowa

Harmonizacja podatkowa

Klapy Europy

Pokój i pakt francusko-niemiecki

Pokój i pakt francusko-niemiecki

Topy Europy

Euro

Euro

Topy Europy