Histoire | ARTE

Geschichte | ARTE

History | ARTE

Historia | ARTE

Storia | ARTE

Pierwsze kolorowe fotografie kontynentu afrykańskiego i jego mieszkańców powstały na początku XX wieku. Wykonał Niemiec Robert Lohmeyer. Jego fotografie są przesiąknięte charakterystycznym dla kolonizatorów rasizmem. Jak dziś powinniśmy o nich opowiadać, by jak najwięcej nauczyć się na błędach przeszłości?

Pierwsze kolorowe fotografie Afryki i jej mieszkańców są przesiąknięte rasizmem. Jak dziś powinniśmy o nich opowiadać?

Fotografia i kolonializm

Nie przegap

Kolekcje

Playlisty

Szalona stara pokojówka staje się jednym z największych artystów XX wieku. Niepiśmiennej Séraphine objawił się Archanioł Gabriel, nakazując jej malować. Maluje więc niestrudzenie, aż popadnie w totalne obłąkanie.

Zapomniani

Szalona stara pokojówka staje się jednym z największych artystów XX wieku.

Séraphine de Senlis, delirium malarstwa

Yukio Mishima, największy japoński pisarz swojego pokolenia, obsesyjnie związany był ze związkiem ciała. W 1970 roku dokonał nieudanego zamachu stanu i zabił się w archaiczny sposób samurajów przed tłumem przestraszonych i zafascynowanych gapiów.

Yukio Mishima, największy japoński pisarz swojego pokolenia w 1970 roku dokonał nieudanego zamachu stanu i zabił się w archaiczny sposób samurajów przed tłumem przestraszonych i zafascynowanych gapiów.

Yukio Mishima: piękny aż do śmierci

Był już wszystkim: kierowcą, dostawcą, kupcem kawy, sprzedawcą pereł w Dżibuti, przemytnikiem broni i haszyszu, marynarzem i pisarzem. Ludzie poznali go jako pasjonata przygód i geniusza zła. Wzbudzał lęk i podziw na wszystkich wybrzeżach Morza Czerwonego.

Wzbudzał lęk i podziw na wszystkich wybrzeżach Morza Czerwonego.

Henry de Monfreid: geniusz zła

Pośród śnieżnych krajobrazów Laponii, w samym środku gorączki złota, pewien człowiek niestrudzenie drąży skały w poszukiwaniu cennego metalu. Nazywa się Jaakko Isola. Jest skromnym drwalem, który stał się poszukiwaczem złota. Gdy w końcu trafia na samorodek, nie wie, co zrobić. To, co uważał za prezent od losu, wkrótce staje się jego największym przekleństwem.

Mało znani

Jak prezent od losu stał się największym przekleństwem.

Przeklęte złoto  Jaakka Isoli

Guido Keller czuł się niezwyciężony i nieśmiertelny. Szalony lotnik wsiadał do samolotu w piżamie i czytał Szekspira w kokpicie. W czasie I wojny światowej był najbardziej uwielbianym i budzącym największy strach włoskim asem lotniczym. Nikt nie spodziewał się tego, jak wyglądała jego śmierć.

Guido Keller czuł się nieśmiertelny. Szalony lotnik wsiadał do samolotu w piżamie i czytał Szekspira w kokpicie.

Guido Keller - chojrak przestworzy

Jest 4 sierpnia 1904 r. W Tunisie, wśród daktylowców i drzew oliwnych pewna para mówi sobie „tak”.Alexandra David poślubia Phillipe'a Neela. Ale od razu żałuje. Kocha go do szaleństwa, ale jeszcze bardziej kocha swoją wolność. Gdy kończy 43 lata ucieka, by w Indiach i Tybecie rozpocząć swoje życie na nowo.

Gdy Alexandra David kończy 43 lata ucieka, by w Indiach i Tybecie rozpocząć swoje życie na nowo.

Alexandra David-Neel na dachu świata

W wieku 29 lat Tsutomu Yamaguchi jest prawdopodobnie najbardziej pechowym człowiekiem w historii. 6 sierpnia 1945 roku był w podróży służbowej do Hiroszimy, gdy wybuchła bomba atomowa. Przerażony ucieka od apokaliptycznych scen, by wrócić do domu... do Nagasaki.

Tsutomu Yamaguchi ma talent do pojawianie się w niewłaściwym sztukę miejscu w niewłaściwym czasie.

Yamaguchi, ocalały z Hiroszimy i Nagasaki

Więcej

XX wiek

Niełatwo jest sprawić, by kilka narodów żyło w pokoju na tym samym terytorium. Marszałkowi Tito udało się przez 35 lat utrzymać zjednoczenie państwa jugosłowiańskiego. Po jego śmierci w 1980 r. wybuchła beczka prochu w regionie i obudziły się dążenia separatystyczne. Rezultat: dziesięciolecia brutalnych walk i niezliczone ludzkie dramaty.

Jugosławia: wojna byłych

Niełatwo jest sprawić, by kilka narodów żyło w pokoju na tym samym terytorium.

Stories of Conflict

Myśląc o terroryzmie, widzimy kolesi przebranych za Ninja, którzy odcinają głowy na pustyni lub strzelają, krzycząc "Allahu akbar". Jednak terroryzm nie jest wcale nowym zjawiskiem i odpowiada logikom bardziej złożonym, niż przypuszczamy. W dzisiejszym programie mamy dla Was „bombowy” odcinek, w którym wyjaśnimy czym jest terroryzm i jak z nim walczyć.
 

Terroryzm

Terroryzm nie jest wcale nowym zjawiskiem i odpowiada logikom bardziej złożonym, niż przypuszczamy.

Historie konfliktu

Barwy rasizmu

Rajskie wyspy czy istne piekło? Żeglarze docierający do wysp Spratly nie byli pewni. Nie ma też konsensusu co do ich przynależności: są chińskie, tajwańskie, filipińskie czy wietnamskie? Faktem jest, że kto nadzieje się na okalające je rafy, znajdzie się w tarapatach! 

Wyspy Spratly: niebo czy piekło?

Rajskie wyspy czy istne piekło? Żeglarze docierający do wysp Spratly nie byli pewni.

Crazy borders

Seria „Zapomniani” opowiada o niesamowitych, ale autentycznych losach mało znanych postaci. Ich losy dają wgląd w wielkie, dramatyczne wydarzenia w historii świata. Fascynujące historie z czterech zakątków świata, z których każda przenosi nas do rzeczywistości minionej epoki.

Pasjonujące postaci zapomniane przez Historię

Seria „Zapomniani” opowiada o niesamowitych, ale autentycznych losach mało znanych postaci. Ich losy dają wgląd w wielkie, dramatyczne wydarzenia w historii świata.

Można by pomyśleć, że najwyższy przywódca Korei Północnej Kim Jong-un jest tylko szalonym grubaskiem w okularach. Jednak nie bez powodu jeden z najbiedniejszych krajów świata negocjuje obecnie z USA na równych zasadach.

Pjongjang albo Sztuka Wojny

Nie bez powodu jeden z najbiedniejszych krajów świata negocjuje obecnie z USA na równych zasadach.

Wiemy, gdzie jest Krym, ale do kogo należy? Do Ukrainy? Do Rosji? Putin dokonał już wyboru. To problem dla sąsiadów Krymu i Zachodu, którzy boją się zniknięcia granic po przejściu Putina.

Rosja, Ukraina i przyszłość Krymu

Wiemy, gdzie jest Krym, ale do kogo należy? Do Ukrainy? Do Rosji? Putin dokonał już wyboru

15 sierpnia 1947: Wielka Brytania wycofuje się z Indii, Indie i Pakistan uzyskują niepodległość i rozpoczyna się najstarszy konflikt na świecie: Region Dżammu i Kaszmiru, jeden z najbardziej zmilitaryzowanych na świecie, jest przedmiotem roszczeń obu krajów i Chin.

Indie vs. Pakistzn

Dlaczego Indie i Pakistan walczą ze sobą od 70 lat?

Monumentalny masyw, hordy turystów, cesarz, król i niewyraźna mapa - historia szczytu Mont Blanc naszpikowana jest ciekawostkami. Bo to góra położona we Francji, choć we Włoszech. Jak to?

Mont Blanc: kłótnia na szczycie

Monumentalny masyw, hordy turystów, cesarz, król i niewyraźna mapa - historia Mont Blanc naszpikowana jest ciekawostkami.

Czy wiesz, że niektórzy mieszkańcy i mieszkanki Cypru mogą codziennie pieszo przekraczać granicę Wielkiej Brytanii? Mowa tu o Akrotiri i Dhekelia -  brytyjskim terytorium zależnym obejmującym dwie bazy wojskowe. Roi się tam od szpiegów i kotów, a historię tego miejsca dopełniają niezapłacone czynsze, puste lotnisko, alkohol i Afrodyta. 

Akrotiri i Dhekelia: UK na Cyprze

Czy wiesz, że mieszkańcy i mieszkanki Cypru mogą codziennie pieszo przekraczać granicę Wielkiej Brytanii?

Na Bliskim Wschodzie bieda. Między Arabią Saudyjską i Iranem miłość nigdy nie kwitła. Z jednej strony sunniccy Saudyjczycy, a z drugiej szyiccy Irańczycy… Nie ma na czym budować. Jednak teraz robi się naprawdę gorąco, bo na rywalizacji obu krajów tracą kraje ościenne.
 

Arabia Saudyjska vs Iran

Między Arabią Saudyjską i Iranem miłość nigdy nie kwitła. Jednak teraz robi się naprawdę gorąco, bo na rywalizacji obu krajów tracą kraje ościenne.

Igrzyska olimpijskie i paraolimpijskie to nie tylko sport i rozrywka. Za wydarzeniami tymi kryje się cały szereg konfliktów geopolitycznych, doping, a także ogromne koszty finansowe i środowiskowe. Kulisy, które budzą wzburzenie.

Igrzyska olimpijskie i paraolimpijskie

Igrzyska olimpijskie i paraolimpijskie to nie tylko sport i rozrywka. Za wydarzeniami tymi kryje się cały szereg konfliktów geopolitycznych.

Wraz z postępującą zmianą klimatu, Arktyka w coraz większym stopniu staje się terenem podbojów światowych mocarstw. Z punktu widzenia ruchu handlowego i eksploatacji zasobów naturalnych topnienie arktyki pozwala na snucie niewyobrażalnych dotąd scenariuszy.

Arktyczna zimna wojna

Wraz z postępującą zmianą klimatu, Arktyka staje się terenem podbojów światowych mocarstw.

Dwa wojujuące kraje i biorące się za łby górale: witajcie w Llivii. Leży ona w Hiszpanii, we Francji, ale przede wszystkim w Cerdanyi. Tutaj granice są naprawdę szalone! 

Llivia: między Francją i Hiszpanią

Dwa wojujuące kraje i biorące się za łby górale.

Irański program nuklearny jest zdecydowanie potępiany przez świat zachodni. Czy chodzi o nieszkodliwe badania nad energią jądrową dla celów pokojowych, jak twierdzi Iran, czy też o broń nuklearna, jak sugeruje Zachód? Kto co ukrywa?

Irański program nuklearny jest zdecydowanie potępiany przez świat zachodni. Kto co ukrywa?

Historie konfliktu: irański program nuklearny

Chiny bardzo szybko stały się drugą potęgą gospodarczą. Masowo inwestują, podkupują wasze firmy, rozwijają siły lądowe i stają się drapieżne wobec swoich sąsiadów. Niektórzy zastanawiają się nawet, czy Chiny niedługo nas nie napadną!

Czy ekspansja Chin jest ograniczana?

Dlaczego chińska polityka zagraniczna woli podporządkować sobie sąsiadów niż podbijać świat?

Od interwencji Francji w 2011 r. i upadku dyktatora, w Libii panuje bajzel. Walka o władzę, migracje, niewolnictwo, terroryzm... Pogrążony w wojnie domowej kraj pada ofiarą anarchii i wygląda na upadły. Przedstawiamy Wam przeszłość i teraźniejszość kraju o niepewnej przyszłości.

Libia: Synowie anarchii

Od interwencji Francji w 2011 r. i upadku dyktatora, w Libii panuje bajzel.

Internet zapośrednicza dziś prawie wszystkie ludzkie czynności, także dyplomację. Nikogo nie dziwią dziś tweetujący do siebie politycy. Chyba, że mowa o Donaldzie Trumpie – tu zdziwieniu nie ma końca.

Tweetujący Trump

Internet zapośrednicza dziś prawie wszystkie ludzkie czynności, także dyplomację. 

By wysyłać żołnierzy na drugi koniec świata, warto mieć dobry powód. A na pewno dobry PR. Bo dawna propaganda to współczesne public relations. Gdy państwo chce nam coś wcisnąć, znajduje swoje sposoby. W dzisiejszym programie wyjaśnimy, jak zdobywa się przyzwolenie na przemoc.

Inżynieria zgody

By wysyłać żołnierzy na drugi koniec świata, warto mieć dobry powód. A na pewno dobry PR. 

Berlin, 10 września 2015 r. Kanclerka Niemiec Angela Merkel robi sobie selfie z młodym syryjskim uchodźcą Anasem Modamanim. „Nie sądziłem, że to jedno zdjęcie tak wstrząśnie moim życiem” – powie później Anas. Zdjęcie przejmuje bowiem skrajna prawica i robi z niego fake news, w którym Anas jest terrorystą.

Anas Modamani - fatalne selfie

Wrzesień 2015 r. Angela Merkel robi sobie selfie z syryjskim uchodźcą Anasem Modamanim. Ma to dla niego straszne konsekwencje.

Efekt domina

Najpopularniejsze programy w tej kategorii:

Cywilizacje

Koniec czołgania się pod drutami i stosowania kamuflażu! W erze cyberwojny można wywołać awarię szpitala lub uruchomić reaktor jądrowy na drugim końcu świata, siedząc wygodnie przy swoim biurku. Spocznij, żołnierzu. W dzisiejszym odcinku pokażemy, jak za pomocą pendrive'a można wyrządzić więcej szkód niż 250 kg bomba.

Cyberwojna

W erze cyberwojny można wywołać awarię szpitala lub uruchomić reaktor jądrowy na drugim końcu świata, siedząc wygodnie przy swoim biurku. 

Próba zrozumienia integracji europejskiej to istny koszmar. Stos traktatów, strefa euro, strefa Schengen, pakt stabilizacyjny, wspólna polityka... Ta lawina informacji doprowadza studentów do szału. W dzisiejszym odcinku opowiemy o historii i funkcjonowaniu integracji europejskiej.
 

(De)konstrucja Europy

Próba zrozumienia integracji europejskiej to istny koszmar! W dzisiejszym odcinku opowiemy o historii i funkcjonowaniu integracji europejskiej.
 

Turcja, wcześniej nazywana pomostem między kulturami, teraz wydaje się zamykać wewnątrz własnych granic. Prezydent Erdogan marzy o powrocie do czasów Imperium Osmańskiego. Do tego dochodzą spory terytorialne z Kurdami, kryzys uchodźczy i niepewne stosunki z Europą. Ale jak na teraźniejszość Turcji wpływa jej burzliwa przeszłość?

Quo vadis, Turcjo?

Turcja, wcześniej nazywana pomostem między kulturami, teraz wydaje się zamykać wewnątrz własnych granic. 

W lipcu 2018 r. studentka Marie Laguerre zamieściła na Facebooku nagranie z napaści na tle seksualnym, której była ofiarą kilka godzin wcześniej. Internet oszalał. Jej post został udostępniony setki tysięcy razy. Przyglądamy się temu, jak jeden wpis stał się katalizatorem feministycznej walki z przemocą na ulicach, której codziennie doświadczają kobiety na całym świecie.

Marie Laguerre - walka z mizoginią na ulicach

Przyglądamy się temu, jak jeden post stał się się katalizatorem feministycznej walki z przemocą wobec kobiet.