Name: Patrząc na Księżyc - Z Księżycem na Ty
Uploaded: 2021-10-14T10:00:00.000+02:00
Duration: 123 s
Description: Czy to ptak, czy samolot? A może królik? Dlaczego Księżyc ma uśmiechniętą twarz? Patrzymy na Księżyc wypatrując w nim swojego odbicia. Szukamy na jego powierzchni znajomych kształtów. Te interpretacje od zamierzchłych czasów były źródłem sporów.

Patrząc na Księżyc

Observing the Moon

Observar la Luna

Der Mond und wir

La Lune et nous (3/5)

Osservare la luna

Czy to ptak, czy samolot? A może królik? Dlaczego Księżyc ma uśmiechniętą twarz? Patrzymy na Księżyc wypatrując w nim swojego odbicia. Szukamy na jego powierzchni znajomych kształtów. Te interpretacje od zamierzchłych czasów były źródłem sporów.

program_content

Z Księżycem na Ty

Czy to ptak, czy samolot? A może królik? Dlaczego Księżyc ma uśmiechniętą twarz? 

program_playNext

W świetle Księżyca noc wydaje się jaśniejsza i bezpieczniejsza. Opowiadania i legendy często oddają ten moment zakochanym. Co dzieje się, kiedy nasza wielka biała latarnia znika i ukrywa się po ciemnej stronie Ziemi?

W świetle Księżyca noc wydaje się jaśniejsza i bezpieczniejsza. Opowiadania i legendy często oddają ten moment zakochanym. 

Podziwiając Księżyc

Następne wideo:

program_recommendations

Jakie tajemnice kryją w sobie lodowce? Co oznaczają one dla przyszłości życia na Ziemi? By to sprawdzić nasza ekipa reporterska udała się do lodowcowej jaskini Stubai w Austrii. Towarzyszyła tam naukowcom i naukowczyniom, którzy badają lodowce.

Xenius

Co tajemnice zaklęte w lodowcach oznaczają dla przyszłości życia na Ziemi? 

Lodowce – co ujawnia wieczna zmarzlina?

Kryzys klimatyczny, którego doświadcza planeta, powoduje, że w mediach pojawiają się prawie same złe wiadomości na temat stanu naszych ekosystemów i zasobów naturalnych. Wydaje się jednak, że istnieją dobre powody, aby zachować promyk optymizmu: ten dokument pokazuje postęp, jaki nastąpił w sektorze wodnym dzięki pracy naukowców, aktywistów i przedsiębiorców. Skoncentrujemy się na trzech „krytycznych” obszarach geograficznych: drogim Las Vegas, metropolii hazardu na środku pustyni Mojave w Ameryce Północnej; obszarach graniczących z rzeką Jordan na Bliskim Wschodzie, której malejący poziom zmusił Izrael i jego arabskich sąsiadów do ponownego połączenia sił w celu ratowania Morza Martwego; rolnicza Hiszpania, gdzie innowacyjne techniki nawadniania wydają się otwierać nowe scenariusze w zakresie zrównoważonego rozwoju.

Woda

Kryzys klimatyczny, którego doświadcza planeta, powoduje, że w mediach pojawiają się prawie same złe wiadomości na temat stanu naszych ekosystemów i zasobów naturalnych. Wydaje się jednak, że istnieją dobre powody, aby zachować promyk optymizmu...

Dobre wieści z planety

Mało które miejsce na świecie tak bardzo się zmieniło w ostatnich latach, jak Arktyka. To region najbardziej dotknięty globalnym ociepleniem. Wieczna zmarzlina topnieje od kilku dziesięcioleci i spływa do oceanu. Jakie są tego skutki?

Arktyka to region najbardziej dotknięty globalnym ociepleniem. 

Topniejąca Arktyka

Czy macie ochotę wybrać się dziś na spacer wzdłuż zatoki Sinus Iridum? A może poopalamy się nad morzem Mare Vaporum? Pięćdziesiąt lat po „małym kroku dla człowieka” dalej snujemy plany kolonizacji i wycieczek turystycznych na Księżyc. Ale czy nasz satelita może nas ugościć?

Czy macie ochotę wybrać się dziś na spacer wzdłuż zatoki Sinus Iridum? A może poopalamy się nad morzem Mare Vaporum? 

Mieszkać na Księżycu

Kraj Basków to region w Europie, w którym węgorze są najbardziej cenione. Kiedyś było to danie ubogich, dziś mogą sobie na nie pozwolić tylko nieliczni. Dla sprzedawców jak Jon Otamendi powinien to być intratny interes. Tak jednak nie jest.

Węgorze: handel inny niż wszystkie (3/5)

W Kraju Basków węgorze to prawdziwy rarytas...

Niezwykły bankiet

Czy wczoraj wieczorem nie mieliście problemów z zaśnięciem? Czy na zewnątrz nie było zamieszania? Jakichś wilkołaków? Pełnia księżyca to pożywka dla naszej wyobraźni. Przypisujemy wtedy Księżycowi różnego rodzaju tajemne moce. Ale jaki tak naprawdę jest wpływ Księżyca na nasze życie?

Czy wczoraj wieczorem nie mieliście problemów z zaśnięciem? Czy na zewnątrz nie było zamieszania? Jakichś wilkołaków? 

Wpływ Księżyca na nasze życie

Czy Księżyc jest synem Słońca? Jego bratem? Kochankiem? Mitologie różnych części świata już dawno temu zajmowały się tą kwestią. Z kolei naukowcy i naukowczynie zaproponowali inną genealogię. Zaczęli od następującej hipotezy: Księżyc pochodzi od Thei, protoplanety wielkości Marsa.

Czy Księżyc jest synem Słońca? Jego bratem? Kochankiem? Mitologie różnych części świata już dawno temu zajmowały się tą kwestią. 

Zrozumieć Księżyc

Żadne słowa nie wyrażą uczuć tak, jak dotyk. Dotyk może łagodzić ból, wzmacniać układ odpornościowy, a nawet przedłużać życie. Nauka długo lekceważyła jego znaczenie dla człowieka, ale teraz przygląda mu się uważniej. Dotyk jest nam niemal tak niezbędny, jak powietrze czy jedzenie. Potrafi nas uspokoić, sprawić, że czujemy się lepiej, niwelować stres. Bodźce dotykowe w dramatyczny i pozytywny sposób zmieniają biochemię naszego mózgu. Ludzie to zwierzęta stadne. Poprzez dotyk uczymy się i czujemy, że jesteśmy częścią społeczności, budujemy ją razem z innymi.Jednak co się dzieje, gdy przez sytuację taką jak np. wybuch pandemii, jesteśmy zmuszeni trzymać się z daleka od innych? Czy istnieje związek między stresem a potrzebą fizycznego kontaktu z drugim człowiekiem? Ten dokument bada społeczną funkcję dotyku, wychodząc od refleksji na temat układu receptorów i włókien nerwowych obecnych w naszym ciele.

Czy istnieje związek między stresem a potrzebą fizycznego kontaktu z drugim człowiekiem? 

Moc ludzkiego dotyku

SUV-y są aktualnie w modzie. We Francji i Niemczech to najczęściej kupowane auta. Ale ostatnio spotkały się z falą krytyki. Mówi się, że to czołg: za duży na miasto, niebezpieczny i szkodliwy dla środowiska. Czy to prawda? Sprawdzimy dziś, jakie są wady i zalety SUV-ów. Trzymanie się nawierzchni, spalanie i przede wszystkim poziom zagrożenia dla innych aut i pieszych.

SUV-y są aktualnie w modzie. Ale ostatnio spotkały się z falą krytyki. Ile jest w tym prawdy?

SUVy - zabójcy klimatu?

Polecamy również

program_bonus

Bonuses and Extracts

program_external

Odkryj więcej

program_categoryMostViewed

W Indiach pracownice rolne stawiane są pod presją usunięcia macicy, aby mogły pracować bez przerwy. Długo była to jedna z najlepiej chronionych tajemnic wsi w Indiach. Podczas gdy wskaźnik histerektomii (zabieg chirurgicznego usunięcia macicy) na Zachodzie wynosi 2/1000, w Indiach osiąga 17/1000, do 350/1000 w stanie Maharasztra na zachodzie kraju, w tzw „Pasie Cukrowym”. Przez ostatnie 10 lat 14 000 zbieraczek trzciny poddało się histerektomii. Reportaż.

ARTE Reportage

W Indiach pracownice rolne stawiane są pod presją usunięcia macicy, aby mogły pracować bez przerwy. Długo była to jedna z najlepiej chronionych tajemnic wsi w Indiach. 

Indie: wioski bez macicy

Sznurowanie butów sprawia trudność 13-letniemu Reece'owi. U niego i młodszego Jordana zdiagnozowano alkoholowy zespół płodowy. Ich matka piła podczas ciąży. W Irlandii Północnej spożywanie alkoholu jest powszechne wśród kobiet w ciąży, co ma tragiczne konsekwencje dla płodów. Do tej pory nie zrobiono nic w celu podniesienia świadomości i wsparcia dotkniętych problemem rodzin. W reportażu przyglądamy się codziennym trudnościom tych dwóch braci i ich rodziców adopcyjnych.

U Reece'a i Jordana zdiagnozowano alkoholowy zespół płodowy. Ich matka piła podczas ciąży. 

Re: Alkoholizm a ciąża

Pandemia koronawirusa poskutkowała we Włoszech głęboką recesją. Kraj czuje się zapomniany przez resztę Unii. Tęskni za solidarnością. Na fali frustracji, ruch Italexitowy skupiony wokół Matteo Brandiego, domaga się wyjścia Włoch ze wspólnoty.

Pandemia i recesja nadszarpnęły UE

Pandemia koronawirusa poskutkowała we Włoszech głęboką recesją. Kraj czuje się zapomniany przez resztę Unii. 

Re: Sfrustrowane Włochy rozważają Italexit

Koronawirus odsłonił to, czego kraj od dawna nie chciał widzieć: system opieki zdrowotnej w Rumunii sam jest ciężko chory wskutek kilkudziesięcioletnich zaniedbań. 10.000 nowych przypadków koronawirusa dziennie, śmiertelność między 70 a 90% - najwyższa w UE - Rumunia, już osłabiona przez swoją gospodarkę, zostaje dodatkowo osłabiona przez pandemię. Przestarzały sprzęt medyczny, niewiele leków, niewielu specjalistów: kraj walczy o zatrzymanie lekarzy, którzy wyjeżdżają, aby praktykować w innych częściach Europy.

Koronawirus odsłonił to, czego kraj od dawna nie chciał widzieć: system opieki zdrowotnej w Rumunii sam jest ciężko chory wskutek kilkudziesięcioletnich zaniedbań. 

Rumunia: wybuch wirusa

W maju 2020 roku w Afganistanie miała miejsce straszna zbrodnia. Uzbrojeni mężczyźni włamali się do szpitala położniczego i zabili 25 osób: położne, ciężarne kobiety i noworodki. Tragedia wstrząsnęła społeczeństwem i podała w wątpliwość sens negocjacji pokojowych, które afgański rząd negocjuje z talibami.

W maju 2020 r. w Afganistanie uzbrojeni mężczyźni włamali się do szpitala położniczego i zabili 25 osób: położne, ciężarne kobiety i noworodki. 

Afganistan: wojna przeciwko noworodkom

W latach 1979-1989 ponad 60 tysięcy młodych rosyjskich żołnierzy wyjechało na wojnę do Afganistanu. Ponad jedna trzecia z nich nigdy nie wróciła, a 500 rozpłynęło się w powietrzu. Nikt nie wie, co się z nimi stało. W reportażu udajemy się do Rosji, by porozmawiać z tymi, którym dane było wrócić.

W latach 1979-1989 ponad 60 tysięcy rosyjskich żołnierzy wyjechało do Afganistanu. Jedna trzecia z nich nigdy nie wróciła.

Afganistan: zaginieni żołnierze Armii Czerwonej

Nasza ekipa reporterska sprawdza, skąd biorą się maliny na naszych bazarkach i w supermarketach. W tym celu udajemy się na plantacje w południowo-zachodniej Portugalii, gdzie codziennie harują w pocie czoła tysiące Azjatów. Niejednokrotnie zbierają maliny powyżej 10 godzin na dobę. To wyczerpująca praca, za którą zarabiają niecałe 4 euro za godzinę.

Nasza ekipa reporterska sprawdza, skąd biorą się maliny na naszych bazarkach i w supermarketach.

Re: Skąd się biorą maliny?

Sytuacja na granicy polsko-białoruskiej wciąż się pogarsza: we wrześniu 2021 r. prawie 9 tys. osób próbowało dostać się do kraju, dwukrotnie więcej niż w sierpniu. Teren przygraniczny jest niedostępny dla stowarzyszeń czy mediów, o czym nasza dziennikarka Ulrike Däßler przekonała się na własnej skórze podczas kręcenia tego reportażu: wraz z kamerzystą została zatrzymana przez policję na 24h, gdy przez przypadek wjechała na teren objęty stanem wyjątkowym.

Bashra i jej rodzina uciekli z pogrążonej w wojnie Syrii. Na polskiej granicy spotkały ich pushbacki.

Dramat migrantów na polsko-białoruskiej granicy

Theresa Kachindamoto jest przywódczynią centralnego regionu Malawi. Zarządza 540 wioskami. Jest szanowaną, ale też rewolucyjną władczynią – jako pierwsza zakazała małżeństw dzieci. Tym samym chce działać na rzecz praw dziewcząt i poprawić ich dostęp do edukacji.

Theresa Kachindamoto jako pierwsza zakazała małżeństw dzieci w centralnym Malawi.

Malawi: walka z małżeństwami dzieci

Historycznie stosunki między Polską a Niemcami nie zawsze były łatwe. Co obecnie Polacy sądzą o polityce Angeli Merkel? Udaliśmy się na ulice Warszawy, by ich o to zapytać. 

Bye Bye Merkel

Co Polacy sądzą o polityce Angeli Merkel? 

Angela Merkel a Warszawa

Jeśli polski Trybunał Konstytucyjny w myśl polskiemu rządowi zdecyduje o wyższości prawa krajowego nad unijnym, z prawnego punktu widzenia będzie to swoisty "Polexit". Po "Lex-TVN" i problemie uchodźców na granicy z Białorusią, jest to kolejne działanie rządu budzące kontrowersje na linii Warszawa-Bruksela.

Polski rząd chciałby potwierdzić wyższość prawa krajowego nad prawem europejskim.

Czy Polsce grozi Polexit?

35 letnia Iwona Blecharczyk od 10 lat prowadzi ciężarówki. Teraz jeździ 68 tonowym pojazdem, a swoje codzienne życie z drogi pokazuje na facebooku, instagramie i YouTubie gdzie śledzi ją w sumie 685,294 osób. Przez wiele lat była jedną z pierwszych kobiet w Polsce i jedną z niewielu w Europie, pracujących w specjalistycznym transporcie. Przejechała już tysiące kilometrów, dostarczyła setki ładunków, zjeździła prawie całą Europe i dobry kawałek Ameryki Północnej. Dla niej ta praca to wielka pasja, poczucie wolności, i możliwość podziwiania piękna natury.Coraz więcej kobiet w Europie poświęca się zawodom związanym z sektorem ciężkiego transportu drogowego, które niegdyś były wyłączną prerogatywą męskiego wszechświata. Jednak kobiety takie jak Iwona dzięki swojej niezwykłej determinacji udowadniają, że potrafią być zawodowymi kierowcami ciężarówek i przełamywać stereotypy płciowe. W uznaniu jej inspirujących osiągnięć w 2019 została częścią projektu "Barbie Shero" mającego na celu promocję wśród dziewczynek inspirujących kobiecych wzorców.

Coraz więcej kobiet w Europie poświęca się zawodom związanym z sektorem ciężkiego transportu drogowego, które niegdyś były wyłączną prerogatywą męskiego wszechświata.

Kobiety za kierownicami ciężarówek

Nie wolno im się żenić i mieć dzieci. Bez dokumentów nie mogą nawet wsiąść do pociągu. Skazani na nieżycie: taki jest los osób urodzonych „potajemnie” w Chinach z naruszeniem prawa jednego dziecka obowiązującego od 1979 r. – pod reżimem Deng Xiaopinga – do 2013 r.

"Skazani na nieżycie": taki jest los osób urodzonych w Chinach z naruszeniem prawa jednego dziecka.

Chiny: bez prawa do życia

Witajcie w Somalilandzie. Ten graniczący z Etiopią kraj oficjalnie nie istnieje. W praktyce jest zupełnie inaczej – Somaliland ma swój demokratycznie wybrany rząd i zastępy dumnych mieszkanek i mieszkańców. Aby pokazać Wam, jak wygląda tamtejsze życie, nasza ekipa reporterska wybrała się w podróż drogą A1 – jedyną prowadzącą do Somalilandu i przecinającą kraj na wskroś.

Witajcie w Somalilandzie. Ten graniczący z Etiopią kraj oficjalnie nie istnieje. 

Somaliland: kraj, którego nie znacie

Traktat Trianon, ratyfikowany w Wersalu 4 czerwca 1920 r., przygotował grunt pod demontaż cesarstwa austro-węgierskiego po I wojnie światowej. Traktat pokojowy, którego wielu Węgrów do dziś nie może zaakceptować. I który nawet 100 lat po podpisaniu prowadzi do napięć w środku Europy. Premier Viktor Orbán obciąża odpowiedzialnością za Trianon Zachód. Latem 2020 roku w Budapeszcie premier Węgier Viktor Orbán zainaugurował pomnik, na którym wygrawerowane są nazwy 12 500 miejscowości należących do terytorium Węgier, zanim mocarstwa europejskie nie „przedefiniowały” jego granic. Co traktat w Trianon oznacza dziś dla Europy? Jak wybuchowe mogą być jego skutki? Dokument ilustruje historię narodowej traumy, która stała się narzędziem propagandowym w rękach rządzącej partii Fidesz.

Co traktat w Trianon oznacza dziś dla Europy? Jak wybuchowe mogą być jego skutki? 

Traktat w Trianon - Węgierska trauma

Trudno nie czuć sympatii dla kolczastych jeży gramolących się w jesiennych liściach. Jednak nie wszyscy wiedzą, że zwierzęta te mają coraz trudniejsze życie. Mnożą się zagrożenia, a ich przestrzeń życiowa się zmniejsza. W reportażu wybraliśmy się do włoskiego miasteczka Novello, gdzie weterynarz Massimo Vacchetta zmienił swój dom w klinikę dla jeży.

360° Geo

Reportaż z włoskiego Novello, gdzie pewien weterynarz zmienił swój dom w klinikę dla jeży.

Włochy: Schronisko dla jeży

Odkrywamy Chiny – gigantyczny i różnorodny kraj, w którym ścierają się różne interesy. Przyglądamy się dysproporcjom między Wschodem i Zachodem, Chińczykom Han i mniejszościami. A podróż rozpoczynamy w Wuhan – mieście, w którym wybuchła pandemia Covid-19.

Na rewersie mapy

Odkrywamy Chiny – gigantyczny i różnorodny kraj, w którym ścierają się różne interesy. 

Chiny, jeden kraj, wiele twarzy

Wydaje nam się, że Gioconda patrzy nam w oczy i śledzi nas wzrokiem. To iluzja optyczna nazywana efektem Mony Lisy. Tworzy kontakt z osobą ze zdjęcia czy filmu. Jednak… przy Giocondzie to nie działa. Mona Lisa patrzy bowiem lekko w prawo. Dlaczego mówimy więc o efekcie Mony Lisy? I dlaczego od 500 lat myślimy, że wodzi za nami wzrokiem?

Gimnastyka

Wydaje nam się, że Gioconda patrzy nam w oczy i śledzi nas wzrokiem. Skąd to złudzenie?

Mona Lisa nie patrzy na ciebie

Juliusz ma 91 lat i jest królem włóczęgów. Co roku wraz z nadejściem wiosny przenosi się z mieszkania w mieście do własnoręcznie zbudowanej chaty nad brzegiem Jeziora Solińskiego. Tam może wreszcie żyć samowystarczalnie i w zgodzie z naturą, co według niego jest sekretem długowieczności.

Juliusz ma 91 lat i jest królem włóczęgów. Żyje w zgodzie z naturą nad brzegiem Jeziora Solińskiego.  

Karpaty: polscy wagabundzi

Hawański pianista Roberto Fonseca prezentuje swój nowy projekt: „Yesun”. Łączy w nim jazz i muzykę klasyczną, wplatając gdzieniegdzie latynoskie rytmy, funk i electro. Ten miks dosyć dobrze odzwierciedla osobowość tego kolorowego artysty.

Nancy Jazz Pulsations

Hawański pianista Roberto Fonseca łączy jazz i muzykę klasyczną, wplatając gdzieniegdzie latynoskie rytmy, funk i electro. 