Name: Czy magdalenka Prousta mogła być sucharkiem? - Gimnastyka
Uploaded: 2020-03-03T15:19:18.000+01:00
Duration: 254 s
Description: Marcel Proust jest jak Szekspir, Cervantes albo Goethe: wszyscy ich znają, mało kto nie czytał. Napisane w 14 lat "W poszukiwaniu straconego czasu" to najdłuższa powieść świata, licząca 1 267 069 słów. Wszyscy zapamiętali z niej jednak jedną rzecz: Proust jadł magdalenki. Dlaczego przypominały mu dzieciństwo? I czemu tylko to pamiętamy? I czy magdalenka mogła być sucharkiem?

Proust's Sweet Tooth

La magdalena de Proust... un misterio

Czy magdalenka Prousta mogła być sucharkiem?

Flick Flack

Madeleine di Proust o fetta biscottata?

Gymnastique

Marcel Proust jest jak Szekspir, Cervantes albo Goethe: wszyscy ich znają, mało kto nie czytał. Napisane w 14 lat "W poszukiwaniu straconego czasu" to najdłuższa powieść świata, licząca 1 267 069 słów. Wszyscy zapamiętali z niej jednak jedną rzecz: Proust jadł magdalenki. Dlaczego przypominały mu dzieciństwo? I czemu tylko to pamiętamy? I czy magdalenka mogła być sucharkiem?

program_content

Gimnastyka (intelektualna) - Ciekawostki naukowe

<p>Marcel Proust jest jak Szekspir, Cervantes albo Goethe: wszyscy ich znają, mało kto nie czytał. Napisane w 14 lat "W poszukiwaniu straconego czasu" to najdłuższa powieść świata, licząca 1 267 069 słów. Wszyscy zapamiętali z niej jednak jedną rzecz: Proust jadł magdalenki. Dlaczego przypominały mu dzieciństwo? I czemu tylko to pamiętamy? I czy magdalenka mogła być sucharkiem?</p>

Gimnastyka

Z "W poszukiwaniu straconego czasu" Prousta wszyscy zapamiętali jedną rzecz: Proust jadł magdalenki. Jednak czy na pewno?

program_playNext

Kim byłą Ayn Rand? I dlaczego jej szczęście jest ważniejsze od Twojego? Była sławna od Doliny Krzemowej po Biały Dom. Stany Zjednoczone od at 80. opierają się na jej egoistycznej filozofii.

Kim byłą Ayn Rand? I dlaczego jej szczęście jest ważniejsze od Twojego? 

Ayn Rand: ikona kapitalizmu

W 2019 roku w Paryskiej operze Bastille wystawiona została „Indes galantes”, oda do kolonialnej egzotyki Rameau, przedstawionej przez Clémenta Cogitore'a… w wersji hip-hopowej! Kto stoi za tą rewolucją? To Bintou Dembélé, pierwsza kolorowa kobieta od trzystu pięćdziesięciu lat, która stworzyła choreografię baletową w Operze Paryskiej.

Bintou Dembélé, to pierwsza od 35 lat kolorowa kobieta, która stworzyła choreografię baletową w Operze Paryskiej.

Opera barokowa w rytmie hip-hopu

W miastach i na wsiach, wszędzie widzimy to samo: nowoczesne budynki są rysowane od linijki. Składają się z linii, kątów, z sześcianów. Tymczasem dawne i tradycyjne domostwa były często zaokrąglone. Dlaczego budowle te prawie zupełnie zniknęły z naszych krajobrazów? Dlaczego nie mieszkamy w domach kopułowych?

Klasyczna architektura naszych domów jest pod kątem prostym. Dlaczego nie mieszkamy w domach kopułowych?

Dlaczego nie mieszkamy w domach kopułowych?

„Stop bombardowaniu”, „Make love, not war” – te optymistyczne slogany i pacyfistyczne nawoływania wcale nie są dziełem antymilitarystów. Powstały jako kolorowe i popowe sitodruki w Kalifornii w latach 60. i większość z nas kojarzy je z hipisami. Ale w rzeczywistości jest to dzieło pewnej zakonnicy.

O tym, jak pewna zakonnica stworzyła ikony kultury pop.

Corita Kent: popowa zakonnica

Kiedy Tesla wynalazł laser, nazwano go „promieniem śmierci” lub „promieniem śmierci”. Ale w rzeczywistości technologia ta jest teraz raczej używana do depilacji lub uszczelniania. Jednak od Gwiezdnych Wojen po "Marsjanie atakują" widzieliśmy, jak lasery rozrywają ludzi na strzępy i obracają ich w popiół: dlaczego science fiction ma obsesję na punkcie laserów używanych jako broń rażenia?

Dlaczego science fiction ma obsesję na punkcie laserów?

Dlaczego science fiction kocha lasery?

Znany z potężnego ryku i majestatycznej złotej grzywy przypominającej słońce, lew nazywany jest królem sawanny, a nawet królem zwierząt. Jednak Król Lew nie zawsze był taki wytworny. Zmęczony, zabawny, z wąsami, z szeroko otwartymi oczami lub wiszącym jęzorem... w średniowieczu lwy z ilustracji ledwo przypominały dzikie zwierzęta, które znamy dzisiaj. Dlaczego więc średniowieczne lwy były tak dziwne?

W średniowiecznych ilustracjach lwy nie wyglądają jak królowie sawanny...

Dlaczego średniowieczne lwy są takie dziwne?

Stadiony pełne szalonych fanów, milionowe kontrakty i zaciekła rywalizacja: e-sport od lat jest już traktowany na poważnie, a niedługo może nawet zadebiutować na olimpiadzie. Pytanie jednak brzmi: jak i kiedy się narodził?

E-sport przeszedł do mainstreamu. Zastanawiamy się jak i kiedy się narodził.

A gdyby e-sport narodził się w 1972 roku?

Drakula narodził się w XIX w., w powieści Brama Stokera. Dziś znamy go głównie z kina. Opowiemy Wam o pewnym filmowcu od wampirów, który nie ukończył swego dzieła. Był tak nim zafascynowany, że stał się jego częścią. Poznajcie historię człowieka, który chciał zostać Drakulą.

Opowiemy Wam o pewnym filmowcu, który chciał zostać wampirem. 

Człowiek, który chciał zostać Drakulą

Znacie dylemat tramwajowy? Jego główne pytanie to: czy wolał.a.byś zabić jedną osobę czy pięć? Większość ludzi nie zadaje sobie takich pytań na co dzień, ale może warto sobie o nich przypomnieć w dobie autonomicznych samochodów? Na jakiej podstawie będą one podejmowały decyzje?

Na jakiej podstawie autonomiczne samochody będą podejmowały decyzje?

Moralność autonomicznych samochodów

Najlepszy z najlepszych - niemal 50 lat po śmierci Bruce Lee nadal pozostaje najważniejszą postacią sztuk walki. Często kopiowany, dalej niezrównany. Ma oddanych fanów na całym świecie, nawet gdy Quentin Tarantino pozwala sobie w swoim filmie zakwestionować moc małego smoka. Zajmijmy się więc tym tematem tabu z dzieciństwa: czy Bruce Lee naprawdę dobrze walczył?

To pytanie graniczy z bluźnierstwem: czy Bruce Lee rzeczywiście dobrze walczył?

Czy Bruce Lee naprawdę umiał walczyć?

Jedno z arcydzieł studia Disneya, które od czasu premiery w 1942 roku zadziwia, (i nieco traumatyzuje), kolejnepokolenia dzieci. Bambi - hołd dla natury w filmie o przyjaźni i wytrwałości, łączy się w naszej wyobraźni z sielskimi scenami pełnymi delikatnej niewinności. Jednak za filmem Disneya kryje się powieść dla dorosłych, którą naziści zdecydowali się spalić na stosie... Dlaczego spalono Bambi?

Dlaczego naziści postanowili spalić Bambi?

Dlaczego naziści spalili Bambi?

Niepokoją, zajmują miejsce i nadal nas nawiedzają. Dyktatorzy, bohaterowie wstydliwych kart historii czy dzieła kontrowersyjnych rzeźbiarzy, rozbudzają niemałe emocje. Od głowy słynnego pomnika Lenina po rasistowskie przedstawienia niemieckiej epoki kolonialnej, refleksja na temat najbardziej problematycznych pomników w Berlinie.

Czy należy niszczyć kotrowersyjne pomniki i budowle?

Kontrowersyjne rzeźby

W 1918 roku Frans Masereel opublikował "25 obrazów namiętności człowieka", co było rewolucją w formie i treści. W tamtych czasach historie obrazkowe były przeznaczone raczej dla dzieci. Od tamtego czasu komiksy dla dorosłych, zwane też "powieściami graficznymi" zdobyły ogromną popularność na całym świecie, a ich przekaz i kunszt graficzny doceniany jest zarówno przez publiczność, jak i przez artystów.

To nie są gryzmoły: książki Art Spiegelman czy Marjane Satrapi to dzieła sztuki literackiej

Historia powieści graficznej

Biały szum, aby lepiej skoncentrować się na pracy, różowy szum, aby uśpić dzieci, brązowy szum do medytacji… Po ASMR słuchanie szumu, bez melodii i rytmu, to nowy trend w społeczeństwie na skraju burn-outu. Czym właściwie jest hałas? I czy na pewno pomaga nam się zrelaksować?

Czy hałas rzeczywiście może pomóc się zrelaksować?

Zrelaksuj się, słuchając hałasu

Istnieje ponad 5 000 gatunków ptaków śpiewających i tyle samo pieśni. Od 2 wariacji śpiewu kukułki do aż 400 nut skowronka. Śpiew ptaków od wieków jest natchnieniem dla największych muzyków. Jednak czy możemy naprawdę uważać ptaki za wirtuozów? 

Czy możemy uznać śpiew ptaków za dzieło sztuki?

Czy ptaki są muzykalne?

Mimowolnie lub poprzez świadomą interwencję niektóre listy nigdy nie docierają do celu. Artystka Adrianna Wallis przywraca do życia utraconą pocztę. Czy w świecie zaawansowanych technologii nasyconym danymi sztuka pisania listów definitywnie umarła? 

Czy w świecie zaawansowanych technologii nasyconym danymi epistolografia definitywnie umarła?

W poszukiwaniu straconych listów

Chcielibyśmy wierzyć, że internet nie ma końca. Że te miliardy stron stworzone w latach 80. zawsze będą istniały. Nic z tego! Wspomnienia sprzed dziesięcioleci i vintage'owe grafiki bezpowrotnie rozpływają się w odmętach sieci. Na szczęści pojawił się ktoś, kto chce je uratować!

Chcielibyśmy wierzyć, że internet nie ma końca. Że te miliardy stron zawsze będą istniały. Nic z tego!

Olia Lialina: artystka, która uratuje internet

Rzeźba "Mała czternastoletnia tancerka" Edgara Degasa wywołała skandal na Wystawie Impresjonistów w 1881 roku. Jej hiperrealizm wywołał poruszenie: uznali ją za brzydką, prymitywną. Prawdziwym skandalem okazało się jednak życie samej młodej tancerki i traktowanie jej rówieśników.

Rzeźba Edgara Degasa „Mała czternastoletnia tancerka” wywołała ogromny skandal w 1881 roku.

Degas, Za kulisami Opery

Zazwyczaj obrazy powstają po to, by oglądać je od przodu. Ale co by było, gdyby najbardziej ciekawscy.kie podczas wizyty w muzeum zaczęliby odwracać obrazy? Nie spodobałoby się to ochronie. Ale z „pleców” obrazów mogliby.łyby się wiele dowiedzieć.

Z „pleców” obrazów moglibyśmy się wiele dowiedzieć.

Co obrazy mają na „plecach"?

Czy dobrowolne wycofanie się w siebie to pogoń za uwagą, czy bardziej subtelna forma wyobcowania? Dla Abrahama Poinchevala, zawodowego klaustrofila, jest to dość oczywista sprawa. Na długo przed lockdownem pewien artysta wyspecjalizował się w dobrowolnej izolacji. Choć zamknięcie u większości osób powoduje wzrost niepokoju, on poddaje mu się dobrowolnie i chyba nawet czerpie z tego przyjemność. Kim jest i jak oswoił jeden z większych lęków ludzkości?

Czy dobrowolne wycofanie się w siebie to pogoń za uwagą, czy bardziej subtelna forma wyobcowania?

Sztuka samotności

Fani i fanki to fascynujące stworzenia. Płaczą, piszczą i mdleją na koncertach Beatlesów lub One Direction. Co ciekawe, istnieli już dawno temu – w XIX wieku Franz Liszt miał ich zastępy. „Lisztomania” ogarnęła małych i dużych, bogatych i biednych.

Franz Liszt miał zastępy fanów i fanek. „Lisztomania” ogarnęła małych i dużych, bogatych i biednych.

Franz Liszt, pierwsza gwiazda rocka

W dużych miastach Francji pojawił się całkiem nowy street art. To sztuka uświadamiająca i sprzeciwiająca się feminobójstwom, czyli zabójstwom kobiet tylko ze względu na ich płeć. Mało kto wie, że te murale wywodzą się z długiej tradycji protestów feministycznych zainicjowanych przez Olympe de Gouges, francuską XVIII-wieczną abolicjonistkę, feministkę i dramatopisarkę.

W dużych miastach Francji pojawił się całkiem nowy street art. To sztuka uświadamiająca i sprzeciwiająca się feminobójstwom.

Street art przeciwko feminobójstwom

Największym lękiem wielu artystów.tek jest brak natchnienia, powszechnie znany jako syndrom białej kartki. Sparaliżowani artyści.tki mogą pogrążyc się w depresji. Właśnie ta otchłań bez dna wciągnęła Davida Bowiego w 1977 r., gdy nagrywał berlińską trylogię „Heroes”. Jak się z niej wydostał?

Największym lękiem wielu artystów.tek jest brak natchnienia, znany jako syndrom białej kartki. Jak się go pozbył David Bowie?

„Pokrętne strategie” - gra, która uratowała Davida Bowiego

Oto niezrównany mistrz wśród gier planszowych. Odkąd istnieje, czyli od 85 lat, ponad miliard ludzi grało w Monopoly. Dostępna w 114 krajach świata gra została przetłumaczona na 47 języków. Uznana przez Beatlesów, Mohammada Alego i Arianę Grande, dziś jest symbolem najwyrazistszych aspektów kapitalizmu, gdyż fortuny zależą tu od rzutu kostką. A wiecie, że na początku gra miała obnażać jego nadużycia?

Od 85 lat, ponad miliard ludzi grało w Monopoly. Ale czy wiecie, że na początku gra miała za cel obnażać nadużycia kapitalizmu?

Kiedy Monopoly było antykapitalistyczne

W 2015 r. dzieło pt. „Okres” kanadyjskiej artystki Rupi Kaur zostało ocenzurowane przez Instagrama. Zawyrokowano, że targnęła się na obyczajność, gdyż ośmieliła się przedstawić kontrowersyjny temat: menstruację.

W 2015 r. dzieło pt. „Okres” kanadyjskiej artystki Rupi Kaur zostało ocenzurowane przez Instagrama. Zawyrokowano, że targnęła się na obyczajność.

Miesiączka to sztuka

W 1931 roku brytyjski grafik, Harry Beck, stworzył zapewne najsłynniejszą mapę metra wszechczasów: przełomową London Underground Map. Ale czy wiecie, że ta mapa jest błędna? Co jest ważne, aby stworzyć dobrą mapę metra, czy kolei? I czemu ich potrzebujemy?

W 1931 roku brytyjski grafik, Harry Beck, stworzył zapewne najsłynniejszą mapę metra wszechczasów: przełomową London Underground Map. Ale czy wiecie, że ta mapa jest... błędna?

Metro. Następna stacja...

Federico Fellini jest znany ze swoich ekstrawaganckich produkcji: na jego planie notorycznie panowała mieszanka chaosu i kreatywności. Dlaczego reżyser kazał swoim aktorom recytować przepis na makaron zamiast tekstów?

Dlaczego Fellini kazał swoim aktorom recytować przepis na makaron zamiast tekstów?

Carbonara à la Fellini

„Whyyyyyyyy” – śpiewała Annie Lennox w jednej z najsmutniejszych piosenek świata. Okazuje się jednak, że lubimy słuchać takich utworów. Ale co jeśli słuchamy ich w kółko? Czy smęty mogą nam zaszkodzić?

Dlaczego smutne piosenki poprawiają nam nastrój?

Też to zauważyliście.łyście? Wystarczy przejśc się po jakimkolwiek muzeum, by stwierdzić, że na dawnych portretach nikt się nie uśmiecha. Do XVIII wieku wszyscy namalowani ludzie emanują grobową powagą, a wręcz – wyglądają na obrażonych.ne. Dlaczego ?

Też to zauważyliście.łyście? Wystarczy przejśc się po jakimkolwiek muzeum, by stwierdzić, że na dawnych portretach nikt się nie uśmiecha. 

Dlaczego na starych portretach ludzie są obrażeni?

Jeśli zawsze marzyliście.łyście o tym, żeby się przekonać, jakich doznań dostarcza LSD, ale nie mieliście odwagi, mamy dla Was dobrą wiadomość. Możecie spróbować Dreammachine - urządzenia wynalezionego w latach 60. przez dwóch beatników. Podobno działa jak halucynogenny narkotyk.

Jeśli zawsze marzyliście.łyście o tym, żeby się przekonać, jakich doznań dostarcza LSD, możecie spróbować Dreammachine.

Dreammachine - trip jak po LSD

W epoce Internetu opcje randkowe dla gejów są jak nigdy różnorodne i praktyczne. Jak było, nim powstał Internet i aplikacje? Przed randkami online geje mieli kod chustkowy: tajny język pozwalający wtajemniczonym na komunikowanie swoich seksualnych upodobań przy pomocy chustek lub bandan. Pomysł ten pochodzi aż z czasów… Dzikiego Zachodu!

Przed powstaniem Internetu członkowie społeczności LGBTQ komunikowali się za pomocą kolorowych chust. Pomysł pochodzi jeszcze z czasów Dzikiego Zachodu!

Sekretny kod miłości

Choć najlepszym przyjacielem ludzi jest pies, to kot zawsze był muzą artystów. Bo zanim wkroczył do Internetu i narobił szumu w sieci już dał się zauważyć, dumnie pozując ze swym państwem: malarzami, filmowcami, muzykami czy pisarzami. Co szczególnego ich łączy? I czemu kot jest nieodzownym strażnikiem ich świątyń?

Choć najlepszym przyjacielem ludzi jest pies, to kot zawsze był muzą artystów. Co szczególnego ich łączy?

Dlaczego artystów fascynują koty?

Czy futbol to sztuka? Ten obraz wydaje się tego dowodem. 26 marca 1952 roku w Parc des Princes w Paryżu odbył się pierwszy nocny mecz ze sztucznym oświetleniem. Na trybunach przypadkowo siedzi rosyjski malarz Nicolas de Staël, a w jego głowie rodzi się arcydzieło.

Czy futbol to sztuka? Ten obraz wydaje się tego dowodem.

Tak, futbol to sztuka!

Karty tarota. Od setek lat ludzie próbują przy pomocy okultystycznych symboli rozwikłać tajemnice przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. Największą siłę przyciągania mają jednak karty Ridera-Waite'a, które zafascynowały i oczarowały już miliony ludzi. Skąd pochodzą te karty? Jaką rolę grała w nich okultystka-feministka z nadnaturalnymi mocami?

Tajemnicza Pixie jest osobą stojącą za słynnymi kartami tarota Rider Waite.

Kto stworzył karty tarota?

Wszyscy spędzaliśmy dużo czasu przed oknem podczas lockdownu, jednak artyści robili to od zawsze! Od malarstwa flamandzkiego po Hitchcocka, w jaki sposób okno rozjaśniło historię sztuki?

Sztuka za oknem

program_recommendations

M. Toussaint Louverture to były niewolnik, przywódca rewolucji na Haiti,ale też nadzieja francuskiego rynku wydawniczego. Małe wydawnictwo z Bordeaux idzie pod prąd rosnącej industrializacji: wydaje 3-4 powieści rocznie, ale z dbałością graniczącą z obsesją. Dominique Bordes, właściciel M. Toussaint Louverture, chce wydawać zapomniane zagraniczne perełki ze wspaniałą typografią, pięknym drukiem i oryginalną okładką. Jakie wyzwania stoją przed wydawcą w dobie wydań kieszonkowych i e-booków?

M. Toussaint Louverture to były niewolnik, przywódca rewolucji na Haiti, ale też nadzieja francuskiego rynku wydawniczego.

Toussaint Louverture - nietypowe wydawnictwo

Wydaje nam się, że Gioconda patrzy nam w oczy i śledzi nas wzrokiem. To iluzja optyczna nazywana efektem Mony Lisy. Tworzy kontakt z osobą ze zdjęcia czy filmu. Jednak… przy Giocondzie to nie działa. Mona Lisa patrzy bowiem lekko w prawo. Dlaczego mówimy więc o efekcie Mony Lisy? I dlaczego od 500 lat myślimy, że wodzi za nami wzrokiem?

Wydaje nam się, że Gioconda patrzy nam w oczy i śledzi nas wzrokiem. Skąd to złudzenie?

Mona Lisa nie patrzy na ciebie

8 maja 2016 roku w Nowym Jorku rzeźba „Him”, przedstawiająca młodego klęczącego chłopca o twarzy Hitlera, została sprzedana na aukcji za 13,3 mln euro. Praca była podpisana przez Cattelana, ale czy to on jest twórca dzieła? W rzeczywistości artysta z Mediolanu był autorem jedynie dziesięciu linijek wysłanych faksem do rzeźbiarza Daniela Drueta, tego samego, który stworzył słynną rzeźbę papieża Jana Pawła II przygniecionego meteorytem. Chcąc potępić system sztuki współczesnej, w którym artysta ogranicza się do zaproponowania koncepcji i podpisania skończonej pracy, Druet stworzył pomnik poświęcony Cattelanowi: nazywa się go „Kukułka”.

8 maja 2016 roku w Nowym Jorku rzeźba „Him”, przedstawiająca młodego klęczącego chłopca o twarzy Hitlera, została sprzedana na aukcji za 13,3 mln euro. Praca była podpisana przez Cattelana, ale czy to on jest twórcą dzieła?

Kto stworzył Hitlera?

Przez długi czas jedyną francuską raperką była Diam's. Jednak wraz z nadejściem nowego pokolenia, na scenie zaroiło się od utalentowanych artystek. Poznajcie Lean Chichiro i Meryl, które uosabiają przyszłość francuskiego rapu – każda na swój sposób.

Girlhood: kobiety rapu

Poznajcie Lean Chichiro i Meryl, które uosabiają przyszłość francuskiego rapu – każda na swój sposób.

Francja

Gdy tylko upadł mur, rap zyskał ogromną popularność w Niemczech. Już wtedy kobiety zajęły ważne miejsce na tej scenie. Wśród współczesnych niemieckich raperek błyszczą Yetundey, pianistka, piosenkarka, aktorka, tancerka, dla której nie liczą się żadne granice stylu oraz Layla Boe – czarodziejka języka niemieckiego.

Wśród współczesnych niemieckich raperek błyszczą Yetundey i Layla Boe.

Niemcy

Karykatura gwiazd w 3 minuty. W dzisiejszym odcinku: Bruce Lee, którego uczniami byli między innymi Steve McQueen i James Coburn!

(Prawie) cała prawda: Bruce Lee

Rap istnieje w Maroku od jakichś 20 lat, ale pierwsze raperki pojawiły się dopiero niedawno. Choć nie jest im łatwo na scenie zdominowanej przez mężczyzn, silnie zaznaczają swoją pozycję radykalnymi i kąśliwymi tekstami. Poznajcie marokańskie gwiazdy, raperki Khtek i Krtas Nssa.

Rap istnieje w Maroku od jakichś 20 lat, ale pierwsze raperki pojawiły się dopiero niedawno. 

Maroko

Dee Koala i Dope Saint Jude – obczajcie te raperki z Kapsztadu! Choć są daleko, odnajdziecie siebie w ich historiach. Obie tryskają energią i inwencją w łączeniu angielskiego z ojczystym językiem isiXhosa.

Dee Koala i Dope Saint Jude – obczajcie te raperki z Kapsztadu! 

Afryka Południowa

Polecamy również

program_bonus

Bonuses and Extracts

program_external

Odkryj więcej

program_categoryMostViewed

Koronawirus odsłonił to, czego kraj od dawna nie chciał widzieć: system opieki zdrowotnej w Rumunii sam jest ciężko chory wskutek kilkudziesięcioletnich zaniedbań. 10.000 nowych przypadków koronawirusa dziennie, śmiertelność między 70 a 90% - najwyższa w UE - Rumunia, już osłabiona przez swoją gospodarkę, zostaje dodatkowo osłabiona przez pandemię. Przestarzały sprzęt medyczny, niewiele leków, niewielu specjalistów: kraj walczy o zatrzymanie lekarzy, którzy wyjeżdżają, aby praktykować w innych częściach Europy.

ARTE Reportage

Koronawirus odsłonił to, czego kraj od dawna nie chciał widzieć: system opieki zdrowotnej w Rumunii sam jest ciężko chory wskutek kilkudziesięcioletnich zaniedbań. 

Rumunia: wybuch wirusa

W maju 2020 roku w Afganistanie miała miejsce straszna zbrodnia. Uzbrojeni mężczyźni włamali się do szpitala położniczego i zabili 25 osób: położne, ciężarne kobiety i noworodki. Tragedia wstrząsnęła społeczeństwem i podała w wątpliwość sens negocjacji pokojowych, które afgański rząd negocjuje z talibami.

W maju 2020 r. w Afganistanie uzbrojeni mężczyźni włamali się do szpitala położniczego i zabili 25 osób: położne, ciężarne kobiety i noworodki. 

Afganistan: wojna przeciwko noworodkom

W Indiach pracownice rolne stawiane są pod presją usunięcia macicy, aby mogły pracować bez przerwy. Długo była to jedna z najlepiej chronionych tajemnic wsi w Indiach. Podczas gdy wskaźnik histerektomii (zabieg chirurgicznego usunięcia macicy) na Zachodzie wynosi 2/1000, w Indiach osiąga 17/1000, do 350/1000 w stanie Maharasztra na zachodzie kraju, w tzw „Pasie Cukrowym”. Przez ostatnie 10 lat 14 000 zbieraczek trzciny poddało się histerektomii. Reportaż.

W Indiach pracownice rolne stawiane są pod presją usunięcia macicy, aby mogły pracować bez przerwy. Długo była to jedna z najlepiej chronionych tajemnic wsi w Indiach. 

Indie: wioski bez macicy

Pandemia koronawirusa poskutkowała we Włoszech głęboką recesją. Kraj czuje się zapomniany przez resztę Unii. Tęskni za solidarnością. Na fali frustracji, ruch Italexitowy skupiony wokół Matteo Brandiego, domaga się wyjścia Włoch ze wspólnoty.

Pandemia i recesja nadszarpnęły UE

Pandemia koronawirusa poskutkowała we Włoszech głęboką recesją. Kraj czuje się zapomniany przez resztę Unii. 

Re: Sfrustrowane Włochy rozważają Italexit

Z okazji swojego 50-lecia francuska stacja radiowa FIP zaprosiła brytyjskiego artystę Stinga na prywatny koncert w Panteonie w Paryżu. Nigdy wcześniej muzyka pop nie zagrała w słynnej Hall of Fame.

50-lecie radia FIP

Gwiazda popu wśród narodowych bohaterów

Sting w Panteonie

Czterdzieści lat temu AIDS zdziesiątkowało całe pokolenie. Dziś nadal zbiera krwawe żniwo, ale o chorobie i leczeniu wiemy już wiele więcej. Dokument jest kroniką zbiorowej walki z chorobą, zbliżeniem na piętno społeczne związane z AIDS oraz przestrogą przed milczeniem i zapomnieniem.

Czterdzieści lat temu AIDS zdziesiątkowało całe pokolenie. Dziś nadal zbiera krwawe żniwo.

40 lat AIDS

Trudno nie czuć sympatii dla kolczastych jeży gramolących się w jesiennych liściach. Jednak nie wszyscy wiedzą, że zwierzęta te mają coraz trudniejsze życie. Mnożą się zagrożenia, a ich przestrzeń życiowa się zmniejsza. W reportażu wybraliśmy się do włoskiego miasteczka Novello, gdzie weterynarz Massimo Vacchetta zmienił swój dom w klinikę dla jeży.

360° Geo

Reportaż z włoskiego Novello, gdzie pewien weterynarz zmienił swój dom w klinikę dla jeży.

Włochy: Schronisko dla jeży

Tajską wysepkę Koh Panyi zamieszkuje ok. 300 potomków morskich nomadów, którzy osiedli tu przed dwoma wiekami. Tutejsi młodzi piłkarze ćwiczą w nietypowym miejscu. Ich boisko unosi się na wodzie. W dokumencie przyglądamy się tej konstrukcji z pontonów i od ludzi z nią związanych poznajemy historię pływającego stadionu, który przed laty przyniósł wyspie sławę.

GEO Reportage

Młodzi piłkarze z Koh Panyi ćwiczą w nietypowym miejscu. 

Tajlandia: pływający stadion

Po wielkiej powodzi w listopadzie 2019 roku w Wenecji wciąż trwa stan wyjątkowy. Zimowe powodzie należą tu do codzienności. Jednak tym razem powódź zaskoczyła Wenecjan. Zniszczeniu uległy domy i sklepy, ale także cenne dzieła sztuki i kultury. Wenecja nie posiada dobrze rozwiniętych systemów ochrony przeciwpowodziowej, a zmiany klimatu prognozują kolejne powodzie. Czy Wenecja stoi na skraju przepaści?

Czy miasto da się jeszcze uratować?

Re: Wenecja tonie

Amália Rodrigues była głosem Portugalii. Nieśmiertelna królowa fado została ambasadorką gatunku muzycznego, który osławił portugalską sztukę „saudade” na całym świecie. Dwadzieścia dwa lata po śmierci Amália nadal inspiruje fadystów w każdym wieku. Spotykamy się z kilkorgiem z nich.

Królowa fado

22 lata po śmierci Amália Rodrigues nadal inspiruje fadystów w każdym wieku. 

Amalia Rodriges

Historycznie stosunki między Polską a Niemcami nie zawsze były łatwe. Co obecnie Polacy sądzą o polityce Angeli Merkel? Udaliśmy się na ulice Warszawy, by ich o to zapytać. 

Bye Bye Merkel

Co Polacy sądzą o polityce Angeli Merkel? 

Angela Merkel a Warszawa

Sytuacja na granicy polsko-białoruskiej wciąż się pogarsza: we wrześniu 2021 r. prawie 9 tys. osób próbowało dostać się do kraju, dwukrotnie więcej niż w sierpniu. Teren przygraniczny jest niedostępny dla stowarzyszeń czy mediów, o czym nasza dziennikarka Ulrike Däßler przekonała się na własnej skórze podczas kręcenia tego reportażu: wraz z kamerzystą została zatrzymana przez policję na 24h, gdy przez przypadek wjechała na teren objęty stanem wyjątkowym.

Bashra i jej rodzina uciekli z pogrążonej w wojnie Syrii. Na polskiej granicy spotkały ich pushbacki.

Dramat migrantów na polsko-białoruskiej granicy

Alexis Fleming stworzyła w Szkocji hospicjum dla ponad setki zwierząt: kóz, owiec, świń, czy kurczaków. Zapewnia piękną jesień życia tym, których nikt już nie chce. Czterdziestolatka sama jest nieuleczalnie chora. W towarzystwie zwierząt znalazła jednak miejsce pełne życia, w którym śmierć nie jest tematem tabu.

Alexis Fleming stworzyła w Szkocji hospicjum dla ponad setki zwierząt: kóz, owiec, świń, czy kurczaków. 

Szkocja: Przystań dla zwierząt

Europa oszalała na punkcie kannabidiolu, w skrócie CBD. Jest wszędzie i pod każdą postacią: herbatki, oleju, sprayu, czy kremu. Ta substancja z konopi rzekomo łagodzi stany zapalne, jest dobroczynna dla skóry i relaksuje zestresowane osoby bez odurzania. Czy mają rację ci, którzy wróżą CBD świetlaną przyszłość, nazywając ją kofeiną XXI wieku?

Re: Czy CBD nam służy?

Gordona Matthew Thomasa Sumnera, aka Stinga, z pewnością nikomu nie trzeba przedstawiać. Historyczny lider formacji Police wziął udział w gali otwarcia Festiwalu Reeperbahn w Hamburgu, prezentując singiel ze swojego kolejnego albumu ("The Bridge"): Rushing Water.

Reeperbahn Festival 2021

Na Reeperbahn Festival Sting zaprezentuje „Rushing Water”, utwór ze swojego nadchodzącego albumu „The Bridge”.

Sting: "Rushing Water"

Cypr jest dziś schronieniem dla par z Bliskiego Wschodu, którym nie wolno się pobrać. To tu mogą wziąć ślub cywilny, niedozwolony w ich ojczyźnie. Każdego roku ok. 10 000 osób różnych wyznań i w różnym wieku pobiera się tu zgodnie z prawem UE. W ich krajach, oddalonych 200 km od wybrzeży Cypru, ślubu udzielić może tylko ksiądz, imam lub rabin.

Małżeństwo wbrew religijnym tabu: Cypr jest ostatnią nadzieją dla „zakazanych par” na Bliskim Wschodzie.