Podpis obrazka: owce, design kanału zaprojektowany przez Hélène Guétary, dźwięk: Nova/Andrew Orr, 1992
ARTE to europejski publiczny kanał kulturalny zwracający się do wszystkich ciekawych świata i otwartych na różnorodne opinie obywateli Europy, szczególnie we Francji i w Niemczech. Stworzenie programu dla dwóch publiczności było swego czasu premierą w historii telewizji i do dziś stanowi w Europie wyjątek.
Poparcie ze strony polityki od 1988 roku.
W czasie wielkich wizji europejskich lat 80. Niemcy i Francuzi deklarują intencję stworzenia wspólnego kanału telewizyjnego. Głównymi celami kanału są przybliżenie Niemcom kultury francuskiej i vice versa oraz zmotywowanie do pojednania europejskiego.
- 1988: Prezydent Francji François Mitterrand i Kanclerz Niemiec Helmut Kohl popierają na szczycie niemiecko-francuskim w Bonn projekt stworzenia niemiecko-francuskiego kanału kulturalnego. Odpowiedzialne urzędy, rząd francuski oraz kraje związkowe wyrażają gotowość sprawdzenia, czy i w jaki sposób założenie niemiecko-francuskiego kanału kulturalnego jest możliwe.
- 1989: Premier Badenii-Wirtembergii i Pełnomocnik Niemiec ds. Niemiecko-Francuskich Stosunków Kulturalnych, Lothar Späth, spotyka się w Paryżu z Francuskim Ministrem Kultury, Jackiem Langiem, i Ministrem Delegowaną ds. Komunikacji, Catherine Tascą. Skutkiem spotkania jest wspólne oświadczenie o zamiarze stworzenia niemiecko-francuskiego kanału kulturalnego.
W 1991 roku ARTE zaistniało formalnie – na papierze.
Umowa o założeniu europejskiego nadawcy kulturalnego została podpisana w 1990 roku, w przeddzień zjednoczenia Niemiec. W 1991 roku wybrano formę prawną i ustalono źródła finansowania ARTE – kanał jest w 95 proc. finansowany z opłat abonamentowych RTV pobieranych w obydwu krajach. Struktury odzwierciedlają organizację radiofonii i telewizji w obydwu krajach: we Francji centralistyczną, a w Niemczech decentralistyczną. ARTE składa się z trzech jednostek: z centrali ARTE GEIE w Sztrasburgu oraz z francuskiego ARTE France w Paryżu i niemieckiego ARTE Deutschland TV GmbH w Baden-Baden. Poza tym nawiązywane są dalsze współprace partnerskie z innymi nadawcami publicznymi, takimi jak: RTBF w Belgii, ORF w Austrii, SRG SSR w Szwajcarii i YLE w Finlandii.
- 2 października 1990 roku: francuski minister kultury i premierzy 11 krajów związkowych RFN podpisują międzypaństwową umowę stanowiącą fundament europejskiego kanału kulturalnego. W listopadzie 1996 roku do umowy dołącza pięć krajów związkowych byłej NRD.
Umowa zawiera następujący cel: „stworzenie wspólnej niezależnej spółki telewizyjnej o charakterze kulturalnym i europejskim z siedzibą w Sztrasburgu, zwanej dalej «Europejskim Kanałem Kulturalnym» (EKK), w celu wzmocnienia zrozumienia się narodów w Europie i ich zbliżenia się do siebie, z zamiarem zaoferowania obywatelom Europy wspólnego programu telewizyjnego służącego przedstawianiu dziedzictwa kulturowego oraz życia kulturalnego w państwach, rejonach i narodach europejskich i światowych […].“ - 30 kwietnia 1991 roku: założenie europejskiego kanału kulturalnego A.R.T.E. (skrót od francuskiego Association Relative à la Télévisione Européenne) w Sztrasburgu jako europejskiego zgrupowania interesów gospodarczych (skrót francuski: G.E.I.E.). Kanał składa się w równych częściach z ośrodka francuskiego, La SEPT, i ośrodka niemieckiego, ARTE DEUTSCHLAND, a siedziba znajduje się w Sztrasburgu. Na pierwszym zgromadzeniu ogólnym mianowani są członkowie Rady Zarządzającej: Prezesem zostaje Jérome Clément, prezes La SEPT, a Wiceprezesem Dietrich Schwarzkopf, dyrektor programowy ARD. Pierwszym Dyrektorem ds. programów zostaje André Harris, a Dyrektorem ds. zarządzania Winfried Enz. Zgodnie z umową o założeniu kanału otrzymują następującą misję: „emisję lub zlecenie emisji […] programów i treści […] o szerokim pojęciu kulturalnym i międzynarodowym nadających się do wspierania zrozumienia się narodów w Europie i ich zbliżenia się do siebie.“
Podpisanie traktatu założycielskiego ARTE 1991 w Strasburgu © Archives de la Ville et de l’Eurométropole de Strasbourg, phot. E. Laemmel
Francuski ośrodek ARTE, stacja La SEPT (skrót od Société d’Edition de Programmes de Télévision), założona w Paryżu w lutym 1986 roku, zmienia w 2000 roku swoją nazwę w ARTE France. Akcjonariuszami są w 45 proc. regionalny kanał publiczny FR3, w 25 proc. państwo francuskie, w 15 proc. Radio France i, także w 15 proc., Institut National de l’Audiovisuel. Pierwszymi Prezesami zostają Georges Duby i Bernard Faivre d’Arcier, ich następcą Jérôme Clément. La SEPT dostarcza pierwsze programy ARTE. Niemiecki ośrodek, ARTE Deutschland GmbH, zostaje założony w marcu 1991 roku w Baden-Baden, a jego udziałowcami są nadawcy publiczni – w 50 proc. ARD i w 50 proc. ZDF.
W 1992 roku ARTE jest emitowane w dwóch językach i osiąga trzy czwarte niemieckich i francuskich gospodarstw domowych.
Program ARTE odbierają w Niemczech i we Francji prawie wszystkie gospodarstwa domowe. We Francji ARTE jest szczególnie dobrze znane, ponieważ należy do sześciu nadawców, których przed zmianą na szerokopasmową technologię cyfrową ADSL i nadziemną telewizję cyfrową TNT pod koniec lat 90. odbierało się przez antenę. Sytuację w Niemczech cechuje większa konkurencja wśród stacji nadających przez sieć kablową, których jest około trzydzieści. ARTE, które początkowo nadawało tylko program wieczorny, staję się pionierem cyfrowym – po wprowadzeniu telewizji cyfrowej kanał rozszerza swój program całodobowo.
- 1991: Pierwsi pracownicy ARTE zasiadają na miejscach pracy w Sztrasburgu, siedzibie spółki, początkowo w pomieszczeniach stacji FR3 Alsace, a w 1992 roku przy Rue de la Fonderie. Pierwsze spotkanie Rady Programowej odbywa się w listopadzie 1991 roku.
- 30 maja 1992 roku: transmisja na żywo imprezy inauguracyjnej w operze w Sztrasburgu. Program jest wyświetlany od godziny 17.00 – we Francji przez antenę na kanale LA SEPT oraz, w ramach okienka programowego w sobotnie południe, na kanale regionalnej stacji FR3, a w Niemczech drogą kablową.
- 28 września 1992 roku: we Francji emisja od godziny 19.00 przez satelitę osiągająca 72 proc. francuskich gospodarstw domowych.
ARTE otrzymuje sieć 5. kanału telewizyjnego, która przedtem była zajęta przez La Cinq, prywatną stację Berlusconiego. Krok ten był istotny dla sukcesu kanału, ponieważ przedtem program był rozprowadzany przez satelitę TDF1, którą odbierało tylko niewiele gospodarstw domowych.
