Name: Metropolis: Katowice
Uploaded: 2019-03-21T11:00:00.000+01:00
Duration: 811 s

Dossier métropole : Katowice

Metropolenreport Kattowitz

Metropolis: Katowice

Katowice. Miasto, z polsko-niemiecką historią i dziedzictwem socjalizmu, jak żadne inne symbolizuje postindustrialne zmiany. Jednak dziś ważna jest tu kultura, nie węgiel. Industrialna przestrzeń, która została po fabrykach, stała się miejscem realizacji nowych projektów artystycznych. Dziś porozmawiamy o nich z fotografem Bartkiem Barczykiem, malarką Martyną Czech i pianistką Anną Górecką.

program_content

Bartek Barczyk jako młody fotoreporter dokumentował czasy przełomu. Dziś jako niezależny fotograf pokazuje tancerzy, muzyków i architekturę regionu. - Moim zdaniem to najszybciej rozwijające się miasto w Polsce - mówi. Gospodarczo, ale też kulturalnie. Ślązacy byli zawsze niezależni, odporni na każdą władzę: komunistyczną, obecną i tą, która przyjdzie za chwilę, albo tą, która była przed momentem. Praca jest tu największą wartością. Przez pokolenia ludzie wychowywali się w takiej kulturze: praca jest święta, ważna. Żaden rząd nie złamał Ślązaków – opowiada Bartek. - Ta infrastruktura przyciąga i tworzy niesamowity klimat. Łączy historię i przyszłość. Cenię Katowice za różnorodność, otwartość i przestrzeń, która inspiruje nas, młodych artystów, by coś tu zrobić – mówią fotografowani przez Bartka tancerze Anna Obszańska i Łukasz Zagórka. W Katowicach w powietrzu wciąż czuć węgiel. Zwłaszcza zimą, gdy pali się nim w piecach. Jednak dzięki wielu festiwalom wiosną i latem do miasta trafia literatura współczesna, streetart, oraz międzynarodowa scena niezależna i electro. Akademie Muzyczna i Sztuk Pięknych należą do głównych uczelni artystycznych kraju. - Katowice pozwalają mi na dużą niezależność, są daleko od Warszawy, to peryferia Polski. Mogę tu działać i tworzyć swobodnie, nikt mi nie przeszkadza – mówi młoda malarka Martyna Czech. W Katowicach zawsze też grała muzyka. Świadczą o tym górnicze orkiestry i legendarna Akademia Muzyczna. Pianistka, Anna Górecka, kieruje tu katedrą fortepianu. Jej ojciec, kompozytor Henryk Górecki, należał do najsłynniejszych synów tego miasta. - Nienawidził zanieczyszczeń – mówi Anna Górecka. - Niełatwo było mieszkać w mieście przemysłowym. Ale muzyka zawsze była tu równie ważna, co przemysł. To tradycja na Śląsku. W wielu rodzinach gra się na pianinie, czy skrzypcach. Chóry działały nawet w najmniejszych wioskach.

Katowice. Miasto, z polsko-niemiecką historią i dziedzictwem socjalizmu, jak żadne inne symbolizuje postindustrialne zmiany. Jednak dziś ważna jest tu kultura, nie węgiel. 

program_playNext

Niedawno odkryta została niesamowita kolekcja fotografii mieszkańców Paryża końca XIX wieku. Te niesamowite zdjęcia są świadectwem początków społeczeństwa konsumpcyjnego i optymizmu Belle Époque we francuskiej stolicy.

Niedawno odkryta została niesamowita kolekcja fotografii mieszkańców Paryża końca XIX wieku. Te niesamowite zdjęcia są świadectwem początków społeczeństwa konsumpcyjnego i optymizmu Belle Époque we francuskiej stolicy.

Paryż i Belle Epoque

Następne wideo:

program_recommendations

Przed jego obiektywem stawali Romy Schneider, Maria Schell, Nadja Tiller, Jean Cocteau, Jean-Luc Godard czy Curd Jürgens. Franz Christian Gundlach to wielki fotograf mody, którego prace do dziś wystawiane są na całym świecie. Sam Wim Wenders uważa go za „wizjonera fotografii”. Dziś otworzy przed nami swoje prywatne archiwa.

Franz Christian Gundlach to wielki fotograf mody, którego prace do dziś wystawiane są na całym świecie. Sam Wim Wenders uważa go za „wizjonera fotografii”. Dziś otworzy przed nami swoje prywatne archiwa.

F. C. Gundlach - mistrz fotografii modowej

Jest sporo arabskich kobiet, które tworzą komiksy. Ich rysunki są zaangażowane politycznie, a przyświeca im podobny cel – chciałyby, aby w ich krajach działo się lepiej. Spotkaliśmy się z 4 z nich, by z bliska pokazać Wam rewolucję, która rodzi się pod palcami rysowniczek.

Dokument o rewolucji, która rodzi się pod palcami rysowniczek.

Arabskie komiksy: kobiety u steru

Pisarz Ernst Jünger w swojej wczesnej twórczości ostro atakował demokrację Republiki Weimarskiej. Czy tym samym był prekursorem narodowego socjalizmu? Ernst Jünger dożył 102 lat. Dziś jego dorobek pisarski i bogata spuścizna zajmują znaczną część Niemieckiego Narodowego Archiwum Literatury w Marbach. Jünger to bezsprzecznie ikona stylu literackiego. Jednocześnie krytycy wciąż uważają go za mroczną postać niemieckiej historii idei.

Między naturą a nacjonalizmem

Portret nacjonalistycznego pisarza Ernsta Jüngera, dla jednych genialnego pisarza, dla innych prekursora nazizmu.

Ernst Jünger

Pałac Berliński, przez wieki siedziba pruskiej rodziny królewskiej i imponująca obecność na panoramie Berlina, został poważnie uszkodzony w wyniku bombardowania w 1945 roku. Po wojnie władze NRD zburzyły ruiny by wybudować siedzibę swojego parlamentu.Po zjednoczeniu komunistyczny gmach został zburzony, aby zrobić miejsce dla repliki barokowego pałacu, ostatecznie ukończonego i ponownie otwartego dla publiczności w czerwcu 2021 roku. W kontrowersyjnym budynku mieści się Humboldt Forum, muzeum sztuki pozaeuropejskiej, samo w sobie kontrowersyjne w czasach, w których trwa debata na temat restytucji sztuki i artefaktów z byłych europejskich kolonii.

Zamek w Berlinie

Forum Humboldta, nowe berlińskie muzeum zbudowane na miejscu dwóch pomników, wzbudziło wiele kontrowersji. 

Humboldt Forum

Pewien pisarz opisał kiedyś to dzieło jako portret kobiety, w którym malarz przez niedopatrzenie zapomniał namalować stóp, nóg, ud, brzuch, bioder, klatki piersiowej, dłoni, ramion, ramiona, szyi i głowy. Koncentrując się tylko na tym, co najważniejsze!

Prosimy nie dotykać!

"Pochodzenie świata" Gustave’a Courbeta opisane podczas depilacji bikini.

"Pochodzenie świata" Gustave’a Courbeta (1866)

Wieczór. Grupa facetów. Kumpel, którego pochowali w zeszłym tygodniu, przemawia do nich. A priori „Niewierny Tomasz” zaczyna się bardziej jak "Noc żywych trupów" niż film erotyczny. Ale nie doceniacie potencjału światłocienia ...

„Niewierny Tomasz” zaczyna się bardziej jak "Noc żywych trupów" niż film erotyczny. Ale nie doceniacie potencjału światłocienia ...

"Niewierny Tomasz" Caravaggia (1601–1602)

Kraków uchodzi za najpiękniejsze polskie miasto. Dzięki Plantom i nietkniętej Starówce. Mnóstwo tu historii i kultury. Co sprawia, że Kraków tak fascynuje? Średniowieczna Starówka? Rynek, należący do najpiękniejszych na świecie? Czy otwartość na świat? A może kreatywność tutejszych intelektualistów i artystów? Porozmawiamy na ten temat z artystą Kamilem Kuklą, pisarzem i dziennikarzem Ziemowitem Szczerekiem i artystką i kuratorką Iwoną Demko.

Kraków uchodzi za najpiękniejsze polskie miasto. Co sprawia, że Kraków tak fascynuje?

Kraków - kulturalne centrum Polski

Historie życia i śmierci świętych, pisane w średniowieczu, zajmują ważne miejsce w tradycji katolickiej, zwłaszcza opowieści o ich torturach. Ten odcinek dotyczy tak naprawdę BDSM, ale nie martw się, pozostaniemy przy wersji soft...

Czy historie z tortur świętych, to tak naprawdę soft BDSM?

"Św. Sebastian" Pietro Perugino (1495)

Polecamy również

program_bonus

Bonuses and Extracts

program_external

Odkryj więcej

program_categoryMostViewed

W Indiach pracownice rolne stawiane są pod presją usunięcia macicy, aby mogły pracować bez przerwy. Długo była to jedna z najlepiej chronionych tajemnic wsi w Indiach. Podczas gdy wskaźnik histerektomii (zabieg chirurgicznego usunięcia macicy) na Zachodzie wynosi 2/1000, w Indiach osiąga 17/1000, do 350/1000 w stanie Maharasztra na zachodzie kraju, w tzw „Pasie Cukrowym”. Przez ostatnie 10 lat 14 000 zbieraczek trzciny poddało się histerektomii. Reportaż.

ARTE Reportage

W Indiach pracownice rolne stawiane są pod presją usunięcia macicy, aby mogły pracować bez przerwy. Długo była to jedna z najlepiej chronionych tajemnic wsi w Indiach. 

Indie: wioski bez macicy

Sznurowanie butów sprawia trudność 13-letniemu Reece'owi. U niego i młodszego Jordana zdiagnozowano alkoholowy zespół płodowy. Ich matka piła podczas ciąży. W Irlandii Północnej spożywanie alkoholu jest powszechne wśród kobiet w ciąży, co ma tragiczne konsekwencje dla płodów. Do tej pory nie zrobiono nic w celu podniesienia świadomości i wsparcia dotkniętych problemem rodzin. W reportażu przyglądamy się codziennym trudnościom tych dwóch braci i ich rodziców adopcyjnych.

U Reece'a i Jordana zdiagnozowano alkoholowy zespół płodowy. Ich matka piła podczas ciąży. 

Re: Alkoholizm a ciąża

Pandemia koronawirusa poskutkowała we Włoszech głęboką recesją. Kraj czuje się zapomniany przez resztę Unii. Tęskni za solidarnością. Na fali frustracji, ruch Italexitowy skupiony wokół Matteo Brandiego, domaga się wyjścia Włoch ze wspólnoty.

Pandemia i recesja nadszarpnęły UE

Pandemia koronawirusa poskutkowała we Włoszech głęboką recesją. Kraj czuje się zapomniany przez resztę Unii. 

Re: Sfrustrowane Włochy rozważają Italexit

Koronawirus odsłonił to, czego kraj od dawna nie chciał widzieć: system opieki zdrowotnej w Rumunii sam jest ciężko chory wskutek kilkudziesięcioletnich zaniedbań. 10.000 nowych przypadków koronawirusa dziennie, śmiertelność między 70 a 90% - najwyższa w UE - Rumunia, już osłabiona przez swoją gospodarkę, zostaje dodatkowo osłabiona przez pandemię. Przestarzały sprzęt medyczny, niewiele leków, niewielu specjalistów: kraj walczy o zatrzymanie lekarzy, którzy wyjeżdżają, aby praktykować w innych częściach Europy.

Koronawirus odsłonił to, czego kraj od dawna nie chciał widzieć: system opieki zdrowotnej w Rumunii sam jest ciężko chory wskutek kilkudziesięcioletnich zaniedbań. 

Rumunia: wybuch wirusa

W maju 2020 roku w Afganistanie miała miejsce straszna zbrodnia. Uzbrojeni mężczyźni włamali się do szpitala położniczego i zabili 25 osób: położne, ciężarne kobiety i noworodki. Tragedia wstrząsnęła społeczeństwem i podała w wątpliwość sens negocjacji pokojowych, które afgański rząd negocjuje z talibami.

W maju 2020 r. w Afganistanie uzbrojeni mężczyźni włamali się do szpitala położniczego i zabili 25 osób: położne, ciężarne kobiety i noworodki. 

Afganistan: wojna przeciwko noworodkom

W latach 1979-1989 ponad 60 tysięcy młodych rosyjskich żołnierzy wyjechało na wojnę do Afganistanu. Ponad jedna trzecia z nich nigdy nie wróciła, a 500 rozpłynęło się w powietrzu. Nikt nie wie, co się z nimi stało. W reportażu udajemy się do Rosji, by porozmawiać z tymi, którym dane było wrócić.

W latach 1979-1989 ponad 60 tysięcy rosyjskich żołnierzy wyjechało do Afganistanu. Jedna trzecia z nich nigdy nie wróciła.

Afganistan: zaginieni żołnierze Armii Czerwonej

Nasza ekipa reporterska sprawdza, skąd biorą się maliny na naszych bazarkach i w supermarketach. W tym celu udajemy się na plantacje w południowo-zachodniej Portugalii, gdzie codziennie harują w pocie czoła tysiące Azjatów. Niejednokrotnie zbierają maliny powyżej 10 godzin na dobę. To wyczerpująca praca, za którą zarabiają niecałe 4 euro za godzinę.

Nasza ekipa reporterska sprawdza, skąd biorą się maliny na naszych bazarkach i w supermarketach.

Re: Skąd się biorą maliny?

Sytuacja na granicy polsko-białoruskiej wciąż się pogarsza: we wrześniu 2021 r. prawie 9 tys. osób próbowało dostać się do kraju, dwukrotnie więcej niż w sierpniu. Teren przygraniczny jest niedostępny dla stowarzyszeń czy mediów, o czym nasza dziennikarka Ulrike Däßler przekonała się na własnej skórze podczas kręcenia tego reportażu: wraz z kamerzystą została zatrzymana przez policję na 24h, gdy przez przypadek wjechała na teren objęty stanem wyjątkowym.

Bashra i jej rodzina uciekli z pogrążonej w wojnie Syrii. Na polskiej granicy spotkały ich pushbacki.

Dramat migrantów na polsko-białoruskiej granicy

Theresa Kachindamoto jest przywódczynią centralnego regionu Malawi. Zarządza 540 wioskami. Jest szanowaną, ale też rewolucyjną władczynią – jako pierwsza zakazała małżeństw dzieci. Tym samym chce działać na rzecz praw dziewcząt i poprawić ich dostęp do edukacji.

Theresa Kachindamoto jako pierwsza zakazała małżeństw dzieci w centralnym Malawi.

Malawi: walka z małżeństwami dzieci

Historycznie stosunki między Polską a Niemcami nie zawsze były łatwe. Co obecnie Polacy sądzą o polityce Angeli Merkel? Udaliśmy się na ulice Warszawy, by ich o to zapytać. 

Bye Bye Merkel

Co Polacy sądzą o polityce Angeli Merkel? 

Angela Merkel a Warszawa

Jeśli polski Trybunał Konstytucyjny w myśl polskiemu rządowi zdecyduje o wyższości prawa krajowego nad unijnym, z prawnego punktu widzenia będzie to swoisty "Polexit". Po "Lex-TVN" i problemie uchodźców na granicy z Białorusią, jest to kolejne działanie rządu budzące kontrowersje na linii Warszawa-Bruksela.

Polski rząd chciałby potwierdzić wyższość prawa krajowego nad prawem europejskim.

Czy Polsce grozi Polexit?

35 letnia Iwona Blecharczyk od 10 lat prowadzi ciężarówki. Teraz jeździ 68 tonowym pojazdem, a swoje codzienne życie z drogi pokazuje na facebooku, instagramie i YouTubie gdzie śledzi ją w sumie 685,294 osób. Przez wiele lat była jedną z pierwszych kobiet w Polsce i jedną z niewielu w Europie, pracujących w specjalistycznym transporcie. Przejechała już tysiące kilometrów, dostarczyła setki ładunków, zjeździła prawie całą Europe i dobry kawałek Ameryki Północnej. Dla niej ta praca to wielka pasja, poczucie wolności, i możliwość podziwiania piękna natury.Coraz więcej kobiet w Europie poświęca się zawodom związanym z sektorem ciężkiego transportu drogowego, które niegdyś były wyłączną prerogatywą męskiego wszechświata. Jednak kobiety takie jak Iwona dzięki swojej niezwykłej determinacji udowadniają, że potrafią być zawodowymi kierowcami ciężarówek i przełamywać stereotypy płciowe. W uznaniu jej inspirujących osiągnięć w 2019 została częścią projektu "Barbie Shero" mającego na celu promocję wśród dziewczynek inspirujących kobiecych wzorców.

Coraz więcej kobiet w Europie poświęca się zawodom związanym z sektorem ciężkiego transportu drogowego, które niegdyś były wyłączną prerogatywą męskiego wszechświata.

Kobiety za kierownicami ciężarówek

Nie wolno im się żenić i mieć dzieci. Bez dokumentów nie mogą nawet wsiąść do pociągu. Skazani na nieżycie: taki jest los osób urodzonych „potajemnie” w Chinach z naruszeniem prawa jednego dziecka obowiązującego od 1979 r. – pod reżimem Deng Xiaopinga – do 2013 r.

"Skazani na nieżycie": taki jest los osób urodzonych w Chinach z naruszeniem prawa jednego dziecka.

Chiny: bez prawa do życia

Witajcie w Somalilandzie. Ten graniczący z Etiopią kraj oficjalnie nie istnieje. W praktyce jest zupełnie inaczej – Somaliland ma swój demokratycznie wybrany rząd i zastępy dumnych mieszkanek i mieszkańców. Aby pokazać Wam, jak wygląda tamtejsze życie, nasza ekipa reporterska wybrała się w podróż drogą A1 – jedyną prowadzącą do Somalilandu i przecinającą kraj na wskroś.

Witajcie w Somalilandzie. Ten graniczący z Etiopią kraj oficjalnie nie istnieje. 

Somaliland: kraj, którego nie znacie

Traktat Trianon, ratyfikowany w Wersalu 4 czerwca 1920 r., przygotował grunt pod demontaż cesarstwa austro-węgierskiego po I wojnie światowej. Traktat pokojowy, którego wielu Węgrów do dziś nie może zaakceptować. I który nawet 100 lat po podpisaniu prowadzi do napięć w środku Europy. Premier Viktor Orbán obciąża odpowiedzialnością za Trianon Zachód. Latem 2020 roku w Budapeszcie premier Węgier Viktor Orbán zainaugurował pomnik, na którym wygrawerowane są nazwy 12 500 miejscowości należących do terytorium Węgier, zanim mocarstwa europejskie nie „przedefiniowały” jego granic. Co traktat w Trianon oznacza dziś dla Europy? Jak wybuchowe mogą być jego skutki? Dokument ilustruje historię narodowej traumy, która stała się narzędziem propagandowym w rękach rządzącej partii Fidesz.

Co traktat w Trianon oznacza dziś dla Europy? Jak wybuchowe mogą być jego skutki? 

Traktat w Trianon - Węgierska trauma

Trudno nie czuć sympatii dla kolczastych jeży gramolących się w jesiennych liściach. Jednak nie wszyscy wiedzą, że zwierzęta te mają coraz trudniejsze życie. Mnożą się zagrożenia, a ich przestrzeń życiowa się zmniejsza. W reportażu wybraliśmy się do włoskiego miasteczka Novello, gdzie weterynarz Massimo Vacchetta zmienił swój dom w klinikę dla jeży.

360° Geo

Reportaż z włoskiego Novello, gdzie pewien weterynarz zmienił swój dom w klinikę dla jeży.

Włochy: Schronisko dla jeży

Odkrywamy Chiny – gigantyczny i różnorodny kraj, w którym ścierają się różne interesy. Przyglądamy się dysproporcjom między Wschodem i Zachodem, Chińczykom Han i mniejszościami. A podróż rozpoczynamy w Wuhan – mieście, w którym wybuchła pandemia Covid-19.

Na rewersie mapy

Odkrywamy Chiny – gigantyczny i różnorodny kraj, w którym ścierają się różne interesy. 

Chiny, jeden kraj, wiele twarzy

Wydaje nam się, że Gioconda patrzy nam w oczy i śledzi nas wzrokiem. To iluzja optyczna nazywana efektem Mony Lisy. Tworzy kontakt z osobą ze zdjęcia czy filmu. Jednak… przy Giocondzie to nie działa. Mona Lisa patrzy bowiem lekko w prawo. Dlaczego mówimy więc o efekcie Mony Lisy? I dlaczego od 500 lat myślimy, że wodzi za nami wzrokiem?

Gimnastyka

Wydaje nam się, że Gioconda patrzy nam w oczy i śledzi nas wzrokiem. Skąd to złudzenie?

Mona Lisa nie patrzy na ciebie

Juliusz ma 91 lat i jest królem włóczęgów. Co roku wraz z nadejściem wiosny przenosi się z mieszkania w mieście do własnoręcznie zbudowanej chaty nad brzegiem Jeziora Solińskiego. Tam może wreszcie żyć samowystarczalnie i w zgodzie z naturą, co według niego jest sekretem długowieczności.

Juliusz ma 91 lat i jest królem włóczęgów. Żyje w zgodzie z naturą nad brzegiem Jeziora Solińskiego.  

Karpaty: polscy wagabundzi

Hawański pianista Roberto Fonseca prezentuje swój nowy projekt: „Yesun”. Łączy w nim jazz i muzykę klasyczną, wplatając gdzieniegdzie latynoskie rytmy, funk i electro. Ten miks dosyć dobrze odzwierciedla osobowość tego kolorowego artysty.

Nancy Jazz Pulsations

Hawański pianista Roberto Fonseca łączy jazz i muzykę klasyczną, wplatając gdzieniegdzie latynoskie rytmy, funk i electro. 